واکاوی رفتار با خشکسالی و عوامل موثر بر آن در عشایر منطقه دریلا، شهرستان گچساران

پژوهش حاضر با هدف واکاوی رفتار با خشکسالی و عوامل موثر بر آن در عشایر منطقه دریلا از توابع شهرستان گچساران صورت پذیرفت. در انجام این پژوهش، از روش کمّی پیمایش بهره گرفته شد. جامعه آماری پژوهش، خانوارهای عشایر منطقه دریلا (200 خانوار) بودند که حجم نمونه بر اساس جدول بارتلت و همکاران، 132 خانوار تعیین و به شیوه‌ی نمونه‌گیری تصادفی ساده با انتساب متناسب در بین تیره‌های عشایری منطقه توزیع گردید. ابزار اصلی گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامه‌ای محقق ساخته بود که برای تکمیل آن از پرسش‌گری مستقیم استفاده شد. روایی ظاهری پرسش‌نامه با بکارگیری پانلی از متخصصان بررسی شد. پایایی آن نیز با انجام یک مطالعه پیش‌آهنگ و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (0.82-0.46) به‌دست آمد. یافته‌ها نشان داد رفتار با خشکسالی عشایر مورد مطالعه در دو بُعد تعدیل‌گر‌های فنی و غیرفنی قابل تفکیک است که تعدیل‌گرهای غیرفنی از اقبال بیشتری برخوردار بوده‌اند. یافتههای تحلیل مسیر نیز نشان داد که متغیرکیفیت‌زندگی بیشترین اثر مستقیم (0.46=β) و نگرش به خشکسالی بیشترین اثر غیر مستقیم (0.08=β) را بر رفتار با خشکسالی عشایر داشتند. بر این اساس، افزایش آگاهی عشایر از طریق افزایش دسترسی آن‌ها به وسایل ارتباط جمعی و تدوین ترویج و آموزش مدیریت و چگونگی رفتار با خشکسالی پیشنهاد می شود.

Analysis of behavior with drought and its influencing factors in nomad of Derila region, Gachsaran County

This study aims at analyzing drought management behavior and its influencing factors in nomads of Darila in Gachsaran area under drought condition. The methodology of this research is mixed method and content analysis and the population includes number of 200 nomad households in Darila region. Accordingly, based on Bartlett et al. sample size table, 132 heads of nomad households were selected as sample of the study. A structured questionnaire was administered facetoface. A panel of experts confirmed the questionnaire. The instruments were pilot and fieldtested using 30 heads of nomad households who were not targeted in the study. The Cronbach's alpha coefficient (0.46 0.82) indicated the optimality of the questionnaire. The findings revealed that although nomads of Darila applied both technical and nontechnical adaptive strategies, the nontechnical adaptations were the most commonly used strategies. Furthermore, the results of path analysis suggested that the “quality of life” (β= 0.46) and “attitude toward drought” (β= 0.08) had significant direct and indirect effects on the nomads’ behavior to drought, respectively. Also, “access to information”, “intention to manage drought”, “perceived control of drought”, and “social norms” had significant direct effects on nomads’ managerial behavior in drought condition. Finally, recommendations with regard to drought management policies were provided to reduce nomads' vulnerability and encourage them to continue their activities and production.