ماندن یا ترک ‌کردن؛ چالش‌های مهاجرتی جوانان روستایی

یکی از مهم‌ترین مسائلی که روستاهای ایران با آن مواجه هستند، فرایند خروج جمعیت جوان از روستاهاست. بنابراین هدف اصلی این تحقیق این است که جوانان روستایی برای برنامه‌ریزی مهاجرت از مکان یا گرایش به ماندن در محل زندگی خود، چه مواردی را در نظر می‌گیرند. روش مورد استفاده در این پژوهش پیمایش بوده است. جامعه آماری این تحقیق جوانان روستایی 15 تا 30 سال شهرستان‌های اسکو و هشترود در استان آذربایجان‌شرقی هستند و حجم نمونه نیز 800 نفر بوده است. با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای، درباره جوانان ساکن در روستاهای شهرستان‌های هشترود و اسکو مطالعه شد. میزان مهاجرفرستی و مهاجرپذیری و موقعیت جغرافیایی در تعیین شهرستان‌ها و موقعیت جغرافیایی، دوری و نزدیکی به شهر، شیوه معیشت و تعداد جمعیت، از جمله ملاک‌های تعیین‌کننده در انتخاب خوشه‌ها بوده است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که ویژگی‌ها و شرایط جوانان روستایی چون وضعیت شغلی، سطح تحصیلات، سطح درآمد، وضعیت تاهل، وضعیت مسکن، داشتن اعضای مهاجر در خانواده و شهرستان محل سکونت در وضعیت ترک یا ماندگاری آنان موثر است. همچنین بخش دیگر یافته‌های تحلیلی این پژوهش نشان دادند که کیفیت زندگی، وابستگی به مکان و هویت مکانی می‌توانند در ماندگاری جوانان روستایی موثر باشند.