بازپژوهی شرط اسلام قاضی در دعاوی مرتبط با احوال شخصیّه اهل کتاب

منصب قضا از یک سو به واسطه نقش غیرقابل انکاری که در نظم جامعه و اجرای قوانین و حدود الهی دارد، منصبی ویژه و مورد توجه است و از سوی دیگر، تحقّق عدالت اجتماعی اقتضا می‏کند که آحاد افراد جامعه به مناصب اجتماعی دسترسی داشته باشند. بر اساس فقه اسلامی، اهل کتاب می‏توانند در دعاوی مرتبط با احوال شخصیّه که در نظم عمومی اختلالی ایجاد نمی‏کند بر اساس حکم شریعت خود عمل کنند. اصل 13 قانون اساسی هم مشعر به همین معناست؛ در حالی که حاکمیّت اسلامی و ضرورت ‏های اداره جامعه، ملاحظه مسائل بسیاری را ایجاب می‏کند؛ به نظر می ‏رسد ادلّه‏ ای که بر لزوم مسلمان بودن قاضی اقامه شده، مربوط به آن دسته از دعاوی است که طرفین دعوا یا دست کم یکی از آنها مسلمان باشند. این پژوهش با بررسی و نقد ادلّه لزوم اشتراط اسلام در قاضی و تمسّک به برخی از آیات و روایات، امکان به کارگیری رسمی قضات اهل کتاب در سامانه قضاوت حکومت اسلامی را تقویت می‏کند. البته قضاوت ایشان صرفاً به دعاوی مرتبط با احوال شخصیّه که هر دو طرف دعوا اهل کتاب هستند محدود می شود.

Islamic legal restudy of the validity of Islam in the judge in judging Christian and Jewish cases

Islamic legal restudy of the validity of Islam in the judge in judging Christian and Jewish cases.Judgment has a special and important role in the realization of social order, law enforcement, and divine commandments. Social justice also requires access to social opportunities for all members of society. According to Islamic jurisprudence, Christians and Jews can practice their jurisprudence in some cases that do not harm public order. Article 13 of the Constitution of the Islamic Republic of Iran states the same thing. The reasons why a judge is required to be a Muslim are related to cases where the parties or at least one of them is a Muslim. This study, by examining and criticizing these reasons and quoting verses and hadiths, considers the judgment of a Jewish and Christian judge in the judicial system of the Islamic government as permissible. Their judgment applies to cases where both parties are Christian or Jewish.