تحلیل روائی قید «سلاح» در تحقّق جرم محاربه (نقد ماده 279 ق.م.ا)

در قانون مجازات اسلامی مصوّب 1392، جرم محاربه مشروط به استفاده از سلاح گردیده ولی از آنجا که مستندات فقهی و بخصوص روایات، مساعد با چنین تقییدی نیست از اینرو مشروط انگاری مزبور، مطابق با موازین شرعی نمی باشد. در بررسی مستندات فقهی اولاً ملاحظه می گردد که در تعریف شمار قابل توجّهی از فقیهان قید مزبور ذکر نشده و ذکر آن در تعریف مشهور بنا بر اظهارات برخی فقها و قرائن اطمینان بخش، غالبی بوده و نه احترازی؛ و ثانیاً از بررسی آیۀ 33 سورۀ مائده و تعداد قابل توجهی از روایات معتبر، معلوم می گردد که دلایل و مستندات مزبور، مطلق بوده و مشتمل بر چنین شرطی نیست و این در حالی است که دلایلی که احتمال اثبات تقیید از سوی آنها وجود دارد، هیچگونه صلاحیّتی برای اثبات را نداشته و بر این اساس، برآیند پژوهش این است که آن چه مقوّم جرم محاربه می باشد سلب آرامش و امنیّت عموم بوده و این هدف با هر وسیله ای که تامین گردد، جرم مورد نظر صدق می نماید و استفاده از سلاح، موضوعیّتی ندارد. تحقیق پیش رو با روش تحلیلی توصیفی و با استفاده از داده های کتابخانه ای انجام گرفته و با هدف نقد قانون در مدخلیّت دادن به قید «مسلحانه بودن» در جرم محاربه و در عین حال، مجمل بودن آن از جهت این قید، به نگارش درآمده است.

Narrative analysis of the term of weapon in the substantiation of the crime of moharebeh (A Critique of Article 279 of the Islamic Penal Code)

In the Islamic Penal Code adopted in 2013, the legislator of the Islamic Republic of Iran considered the definition of the crime of the crime of moharebeh (waging war against God or people) to be conditional on being armed, while, on one hand, the definition of a vast number of jurists does not regard this condition and in the known definition, according to some Jurisprudence and useful evidences, are the dominant assurance and not the avoiding, and on the other, it is implied from jurisprudential documents that if the battle is realized, the mentioned condition is not expressed and in case of nonoccurrence of the battle and in case of only deprivation of public security, mentioning this condition does not mean that it constitutes a part of the subject, but it means the expression of the predominant condition. The present study is conducted through a descriptiveanalytical method by means of library data and is written aiming at criticizing the law for interfering the condition of being armed in the crime of battle and at the same time its thoroughness in terms of this condition.