آسیب ‌شناسی سیاست کیفری ایران در قبال قتل مهدورالدّم

اتّخاذ مبنای فقهی مناسب در زمینه‌ مفهوم مهدورالدّم و نیز تعیین نوع ضمانت اجرا در قبال جنایات علیه او، هم از جهت رعایت اصول مهمّ قانونگذاری و نیز تامین نظم و امنیت عمومی بسیار با اهمیت می‌ باشد. رویکرد حاکم بر سیاست کیفری ایران به ویژه‌ پس از لازم ‌الاجرا شدن قانون مجازات اسلامی مصوّب 1392، نسبت به گذشته تغییرات مهّمی به خود دیده است. تبیین مصادیق مهدورالدّم و تعیین ضمانت اجرای کیفری در قبال قتل مهدور الدّم، از اقدامات مهمّ قانونگذار در قانون مجازات جدید بوده است. اقداماتی که به تدریج زمینه‌ حمایت و صیانت بیشتر از اصل قضایی بودن مجازات ‌ها و نیز نظم و امنیّت عمومی را فراهم می آورد. در این مقاله سعی شده است تا ضمن بررسی تحوّلات صورت گرفته در سیاست کیفری ایران، این مهمّ تبیین شود که هنوز تا تحقّق سیاست کیفریِ سنجیده و کامل، فاصله‌ زیادی وجود دارد. از اینرو، علاوه ‌بر این که نارسایی ‌های موجود در قانون مجازات اسلامی جدید در زمینه‌ قتل مهدورالدّم مورد بررسی قرار گرفته، راهکار های اصلاحی نیز در این ارتباط معرفی می گردد؛ راهکار هایی که مرکز ثقل خود را از یک سو، بر ضرورت پذیرش تغییر در مبنای فقهی مقنّن؛ و از سوی دیگر، حراست کامل از اصل قضایی بودن مجازات ‌ها قرار داده است.

Pathology of Criminal Policy of Iran toward Murdering Killed

Adoption of proper Islamic law basis towards the concept of one who deserves to be killed and determining criminal sanctions in the case of crimes against one who allegedly deserves to be killed is significant both for the purpose of observing important principles of lawmaking and providing public order and security.  Recent approach of criminal policy of Iran in the context is hopeful, particularly after passing of new Islamic Penal Code in 2013. Enumerating examples and stipulating criminal sanction for murdering of one who allegedly deserves to be killed are among the most important steps taken by enacting new Islamic Penal Code. The measures can pave the way for providing more protection of the principle of enforcement of penalties by the judiciary and providing and maintaining public order and security. Having examined the developments in criminal policy of Iran, the paper seeks to demonstrate that there is a long way ahead to realize a perfect criminal policy. Thus, in addition to examining flaws of Islamic Penal Code in the context, the paper provides solutions to the problem. The solutions focus on the necessity of acceptance by the legislator of changes in the base of Islamic law for the concept in on hand and safeguard of the principle of enforcement of penalties by the judiciary at the other hand.