تحلیل کتاب‌سنجی شهرهای پایدار (مطالعۀ الگوها و روندهای علمی 1970-2024)

در دهه‌های اخیر، موضوع شهرهای پایدار به یکی از مباحث اصلی و چالش‌برانگیز در حوزۀ توسعۀ پایدار تبدیل شده و تحقیقات در زمینۀ شهرهای پایدار به‌طور فزاینده‌ای در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی جهانی مورد توجه قرار گرفته است، اما مطالعات جامع کتاب‌سنجی برای ارزیابی کامل روندها و الگوهای این تحقیق محدود است.این مطالعه به تحلیل جهانی تحقیقات کتاب‌سنجی در حوزۀ شهرهای پایدار از پایگاه داده وب‌علم پرداخته است. داده‌ها با کلیدواژۀ «شهرهای پایدار» از سال 1974 تا 2024 استخراج و با تکنیک‌های کتاب‌سنجی و نرم‌افزار وس‌ویوور تحلیل شدند. شاخص‌های بررسی‌شده شامل خروجی‌های علمی، استنادها، همکاری‌های بین‌المللی، هم‌استنادی، هم‌رویداد، پیوند کتاب‌شناختی و حوزه‌های پژوهشی بودند.تولیدات علمی در زمینۀ شهرهای پایدار به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته و همکاری‌های بین‌المللی به‌سرعت در حال گسترش است. موضوعات تحقیقاتی به‌تدریج از حوزه‌های سنتی مانند هواشناسی، علوم کامپیوتر و معماری به حوزه‌های مدرن‌تری از جمله مطالعات شهری، مهندسی و اکولوژی محیطی منتقل شده است. کشورهای پیشرفته نظیر ایالات‌متحده، انگلستان و چین در این تحقیقات نقش محوری ایفا می‌کنند. واژه‌های کلیدی جدید مانند «یادگیری ماشین»، «کووید-19»، «شهرهای پایدار»، «امنیت»، «حکمرانی»، «اهداف توسعۀ پایدار» و «چشم‌انداز» به‌طور فزاینده‌ای در مطالعات مرتبط ظاهر شده‌اند و به‌عنوان شاخص‌های مهمی برای تحقیقات آینده درنظر گرفته می‌شوند.نتایج شامل افزایش تولیدات علمی، گسترش همکاری‌های بین‌المللی و تغییرات موضوعی به‌سمت حوزه‌های مدرن‌تر است. تحقیقات در آینده به‌ویژه بر فناوری‌های نوین و مفاهیم پایداری و تاب‌آوری تمرکز دارند که در توسعۀ شهرهای پایدار دارای اهمیت زیادی هستند.

bibliometric analysis of sustainable cities(a study of patterns and scientific trends 1970-2024)

in recent decades, the topic of sustainable cities has become one of the main and challenging discussions in the field of sustainable development. universities and research centers worldwide are progressively focusing on sustainable city research. however, the range of comprehensive bibliometric studies that can be conducted to comprehensively assess the trends and patterns of this research is restricted.the web of science database is employed to analyze global bibliometric research on sustainable cities in this study. data were extracted from 1974 to 2024 using the keyword “sustainable cities” and analyzed using bibliometric techniques and vosviewer software. scientific outputs, citations, international collaborations, co-citations, co-occurrence, bibliographic coupling, and research areas comprised the indicators that were examined.the field of sustainable cities has experienced a substantial increase in scientific output, and international collaborations are expanding at a rapid pace. the research topics have gradually transitioned from conventional disciplines, such as meteorology, computer science, and architecture, to more modern areas, including urban studies, engineering, and environmental ecology. the united states, the united kingdom, and china are among the advanced countries that are pivotal to this research. new keywords,including “machine learning,” “covid-19,” “sustainable cities,” “security,” “governance,” “sustainable development goals,” and “perspective” are becoming more prevalent in related studies and are being regarded as critical indicators for future research.the findings suggest that there has been a rise in scientific output, an expansion of international collaborations, and a shift in thematic area to more contemporary topics. innovative technologies and concepts of sustainability and resilience will be the primary focus of future research, as they are essential for the development of sustainable cities