بررسی عوامل موثر بر موفقیت تعاونی ها در ایران: مطالعه‌ای فراتحلیل

تعاونی ها می توانند زمینۀ مناسب برای توسعه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در جامعه را فراهم کنند. با درنظرگرفتن فراوانی و تنوع پژوهش‌های انجام‌شده در زمینۀ موفقیت تعاونی‌ها در ایران، انجام‌دادن تحقیقات ترکیبی نظیر فراتحلیل در این حوزه ضروری به نظر می رسد. سوال پژوهش حاضر این است که در تحقیقات انجام‌شده چه عواملی بر موفقیت تعاونی ها در جامعۀ ایران بیشترین تاثیر را می گذارند؟ این پژوهش با روش فراتحلیل انجام شده است. جامعۀ آماری تحقیق همۀ تحقیقات معتبر علمی (شامل مقالات، طرح های پژوهشی و پایان نامه) بودند که در سال های 1380 تا 1399 با موضوع موفقیت تعاونی ها منتشر شدند. براساس معیارهای ورود مطالعات به پژوهش و خروج از آن، 50 پژوهش انتخاب شدند و با نرم افزار جامع فراتحلیلِ cma2 تحلیل شدند. یافته ها نشان داد در تحقیقات مرورشده، متغیرهای مستقل در چهار دستۀ اجتماعی، اقتصادی، مدیریتی و ساختاریقانونی قرار می‌گیرند. در دستۀ اجتماعی، متغیرهای اعتماد اجتماعی و مشارکت اعضا به‌ترتیب با اندازۀ اثر 0.66 و 0.43 بیشترین تاثیر را بر موفقیت تعاونی ها می گذارند. در دستۀ مدیریتی، متغیرهای روابط و همکاری تعاونی ها و همچنین سابقۀ اعضا و مدیران به‌ترتیب با اندازۀ اثر 0.45 و 0.36 بیشترین تاثیر را بر موفقیت تعاونی ها دارند. در دستۀ اقتصادی، متغیر سرمایۀ تعاونی ها با اندازۀ اثر 0.33 بیشترین تاثیر را بر موفقیت تعاونی ها دارد. بیشترین تاثیر متغیرهای دستۀ ساختاریقانونی عبارت است از: دانش و آگاهی دربارۀ تعاونی ها و عملکرد ادارۀ تعاون منطقه به‌ترتیب با اندازۀ اثر 0.49 و 0.40. مدل نهایی مستخرج از نتایج تحقیق نشان داد که ابتدا عوامل ساختاریقانونی و سپس عوامل اجتماعی می توانند نقش مهمی در عوامل مدیریتی و اقتصادی و درنهایت موفقیت تعاونی ها داشته باشند.

investigating the factors affecting the cooperatives success in iran: a meta-analytical study

cooperatives can provide a fertile ground for economic, cultural and social development in society. considering the frequency and variety of research conducted on the cooperatives success in iran, it seems necessary to conduct combined research such as metaanalysis in this area. the question of the present study is that in the conducted research, what factors have the greatest impact on the cooperatives success in iranian society? this research has been done by metaanalysis method. the statistical population of the study was all valid scientific researches (including articles, research projects and dissertations) that were published in the years 2001 to 2020 with the subject of the cooperatives success. based on the criteria for entering and exiting studies, 54 studies were selected and analyzed with comprehensive cma2 metaanalysis software. findings showed that in the reviewed research, independent variables are placed in four categories: social, economic, managerial and structurallegal. in the social category, the variables of social trust and member participation with the effect of 0.66 and 0.43, respectively, have the greatest impact on the success of cooperatives. in the management category, the variables of relations and cooperation of cooperatives as well as the background of members and managers have the greatest impact on the cooperatives success with the effect of 0.45 and 0.36, respectively. in the economic category, the variable of cooperative capital with an effect size of 0.33 has the greatest impact on the cooperatives success. the most impact of the structurallegal category variables are: knowledge and awareness about cooperatives and the performance of the regional cooperative administration with an effect size of 0.49 and 0.40, respectively. the final model derived from the research results showed that first structurallegal factors and then social factors can play an important role in other factors and finally the cooperatives success.