بازاندیشی نوسازی بوم‌شناسانه مبتنی بر فناوری کنتور هوشمند در بخش توزیع آب‌های زیرزمینی ایران

میزان کسری مخازن آب زیرزمینی در ایران از مرز 130 میلیارد مترمکعب فراتر رفته است. این درحالی است که دولت از سال 1384 کوشید تا با سیاست وارد کردن فناوری کنتور هوشمند به شبکه حکمرانی آب، مخازن آب زیرزمینی را به تعادل برساند. این سیاست می توانست یک کوشش کارساز به نفع محیط زیست باشد. با این حال، پروژه کنترل بهره برداری از مخازن آب زیرزمینی با ادامه روند هوشمندسازی توزیع آب وتلاش برای کاستن از حجم برداشت از چاه ها در طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی کشور از سال 1393 نیز راه به جایی نبرد. چشم اندازهای آرمانی سند سازگاری با کم آبی که از اردیبهشت 1400 بر مبنای طرح های پیشین ابلاغ شده است نیز تاکنون به نتیجه مورد انتظار نرسیده است. از آنجا که ورود یک فناوری دوستدار طبیعت به شبکه حکمرانی آب را می توان ایده ای در راستای فرایند نوسازی بوم شناسانه قلمداد کرد، این مقاله کوشیده است تا با بازاندیشی در نظریه نوسازی بوم شناسانه و بکارگیری ابزار ارزیابی دستاورد زیست   محیطی آن در ذیل روش سیاست پژوهی؛ مسئله پیش روی طرح اجباری شدن نصب کنتور هوشمند بر روی چاه های کشاورزی را تحلیل کند. در این مقاله، فرآیند نوسازی بوم شناسانه در حکمرانی آب ایران در بخش های مختلف بازار، نوآوری و فناوری، دولت، جامعه مدنی و آگاهی زیست محیطی تحلیل شد و بر مبنای مدل کیفی ارزیابی فرایند نوسازی بوم شناختی، نتیجه زیست محیطی این فرایند در کشور با کسب نمره 5 از 50 نمره دستاورد کامل نوسازی بوم شناسانه، در مرحله بسیار ضعیف قرار دارد. صورت مسئله نهایی سیاست پژوهی نصب کنتور هوشمند برای کنترل برداشت آب این است که شبکه حکمرانی و بهره برداری آب در ایران آمادگی لازم برای چنین دگرگونی فناوری محور در فرآیند توزیع آب را ندارد. با توجه به فوق بحرانی بودن شرایط آب زیرزمینی در ایران می توان با حفظ روند نوسازی بوم شناختی، 45 نمره کسب نشده در ارزیابی نتیجه زیست محیطی این طرح را با رویکردی اجتماعی و با توجه به اصول مشارکتی فرایند نوسازی بوم شناسانه جبران کرد.

reflection on ecological modernization process through the use of smart meter in iran’s groundwater distribution sector

the deficit of underground water reservoirs in iran has exceeded 130 billion cubic meters. this is while the water government in iran has been trying to balance the underground water reservoirs by introducing smart meter technology into the water governance network since 2004. this policy could be an effective effort for the benefit of the environment. however, the project to control the use of underground water reservoirs with the continuation of the process of making water distribution smart and trying to reduce the amount of extraction from wells in the “restoration and balancing plan” of the country’s underground water resources from 2013 has been also unsuccessful. the ideal prospects of “the document on adapting to water shortage”, which has been announced based on the previous plans since may 2021, have not yet yielded any results as well. since the introduction of a naturefriendly technology into the water governance network can be considered an idea in line with the process of ecological modernization(em), this article has tried to explain the problems of making it compulsory to install smart meters on agricultural wells by using evaluation tools of em. in this article, em process in iran’s water governance was analyzed in different sectors of the market, innovation and technology, government, civil society and environmental awareness. based on the qualitative model of the evaluation of the ecological modernization process, the environmental result of this process in the country was placed in the very weak stage of such modernization with a score of 5 out of 50 for the complete achievement of em. the final result of the policy analysis of installing smart meters in iran is that the water governance and stakeholders’ network is not fully prepared for such a technologyoriented transformation in the water distribution process. considering the supercritical condition of underground water in iran, by maintaining the process of ecological renovation, the 45 points not obtained in the evaluation of the environmental result of this project can be compensated with a social approach and according to the participatory principles of the process of ecological renovation.