حصارکشی: تحلیلی بر دوگانگی نشانگان حصار و حصارکشی در میان مردم سوادکوه مازندران

در قدیم مردم برای حفاظت از خود و تامین امنیت، دور شهرها حصار می‌کشیدند، اما با گذشت زمان و در دهه‌های اخیر، فرهنگ جدایی‌گزینی اجتماعی و خصوصی‌سازی، فرم و محتوای حصارها را تغییر داده و آن را با مزرعۀ شخصی، باغ ویلا و منازل خصوصی گره زده است. هدف این پژوهش، تاملی جامعه‌شناختی بر دوگانگی نشانه‌شناختی حصار و حصارکشی در میان مردم سوادکوه استان مازندران است تا بتوان به فهم معنای اجتماعی از یک سازۀ فیزیکی دست یافت. روش مورد استفاده در این تحقیق، کیفی و مردم‌نگاری انتقادی است و بیست نفر از شهروندان سوادکوه به شیوۀ نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با آن‌ها مصاحبه شد. نتایج این تحقیق نشان‌دهندۀ دوگانگی و استحالۀ معنایی حصار و حصارکشی در شهر سوادکوه است و با رویکرد نشانه‌شناختی و تصور از شهر در قالب دو مضمون اصلی «حصارکشی به‌مثابۀ مظهر زیست سنتی و هویت‌بخش» و «حصارکشی به‌عنوان مظهر غلبۀ ارزش‌های ابزاری مدرن، غریبگی و فردگرایی» مشخص شد. مقوله‌های محوری در بحث حصارکشی شامل «فقدان یا محدودیت حصار در گذشته»، «حصار نشانۀ مرزبندی و مراقبت از محصول و زمین کشاورزی»، «مظهر امنیت»، «مظهر سادگی و فقر حیات روستایی» و همچنین «نشانۀ ارزش‌یافتن زمین»، «مظهر مدرن‌شدگی و تفکیک»، «مظهر عقلانیت و شخصی‌سازی حریم» و «مظهر آسیب‌شناختی و بدبینی اجتماعی» هستند. درنهایت این دوگانگی در سازه‌ها و نمادهای شهری تصویری از دوگانگی و نابرابری فضایی و اجتماعی در گسترۀ وسیع محیط شهری دارد.

Fencing: An Analysis of the Duality of Fence and Fencing Syndrome among in Savadkuh- Mazandaran

In the past, people built fences around cities to protect themselves and provide security. But over time and in recent decades, the culture of social segregation and privatization has changed the form and content of fences, tying them to private farms, villa gardens, and private homes. The aim of this sociological study is to examine the semiotic duality of fence and enclosure among the residents of Savadkuh in Mazandaran province in order to understand the social meaning of a physical structure. The method used in this study is qualitative and critical ethnography. Twenty citizens of Savadkuh were selected and interviewed randomly. The results of this study show the duality and semantic transformation of fencing in Savadkuh and with a semiotic approach and perception of the city in terms of two main themes: 1. “Fencing as a biological and identity manifestation” and 2. “Fencing as a manifestation of the dominance of modern instrumental values, alienation and individualism.” The central categories in the discussion of fencing include “the absence or limitation of fencing in the past”, “the fence as a sign of demarcation and care of agricultural land and product”, “the manifestation of security”, “the manifestation of simplicity and poverty of rural life” and also “the fence as a sign of land value”,  “manifestations of modernization and segregation”, “manifestations of rationality and personalization of privacy” and “manifestations of pathology and social pessimism”. Finally, this duality in urban structures and symbols reveals a picture of spatial and social duality and inequality in a variety of urban environments.