اولویت بندی معیارها و شاخص های زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فنی بوم گردی روستایی با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره

بوم گردی از اهرم های اصلی توسعه زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی و از جمله رویکردهای ضروری در فرآیند نیل به توسعه پایدار و جلوگیری از هدر رفت وقت و سرمایه در جهان است که همواره از دیدگاه های گوناگون مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این پژوهش تعیین و اولویت بندی معیارها و شاخص های بوم گردی روستایی با استفاده از نظرات 44 نفر از خِبرگان و کارشناسان متخصص در این حوزه بوده است. در این پژوهش ، از تکنیک دلفی به منظور شناسایی معیارها و شاخص های زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فنی حائز اهمیت در بوم گردی روستایی، از تکنیک   تصمیم گیری چندمعیاره entropy و topsis به منظور محاسبه وزن و اولویت آنها استفاده شده است. تجزیه و تحلیل یافته های این پژوهش با استفاده از تکنیک دلفی، 54 شاخص و 4 معیار را از جنبه های زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فنی برای بوم گردی روستایی شناسایی و بومی سازی نموده است. نتایج وزن دهی معیارها از طریق تکنیک entropy نشان داد که معیار زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فنی به ترتیب وزن های (0.2501)، (0.2726)، (0.2496) و (0.2276) را به خود اختصاص داده اند. نتایج اولویت بندی معیارها با تکنیک topsis نیز نشان داد معیارهای فنی و اقتصادی اولویت بالاتری را در قیاس با سایر معیارها در بوم گردی روستایی دارند. همچنین یافته های پژوهش نشان داد از جنبه زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فنی به ترتیب شاخص های وجود فضای سبز، جنگل، مرتع...؛ شکوفایی اقتصاد روستاها با توسعه و رونق بازارهای محلی روستایی؛ سبک معماری و صنایع دستی، نوع پوشش لباس و غذاها و وجود اماکن و جاذبه های مذهبی، تاریخی، باستانی، زیارتی... نسبت به سایر شاخص ها اولویت اول را به خود اختصاص دادند. نتیجه بررسی های بعمل آمده نشان می دهد که بوم گردی روستایی بدلیل قابلیت های خاص خود می تواند سبب جذب گردشگران داخلی و خارجی و پیشرفت زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی در آینده شود. لذا، پیشنهاد می گردد معیارها و شاخص های بومی سازی شده بوم گردی روستایی در این مطالعه در برنامه های مدیریتی مورد توجه قرار گیرد و سازمان ذیربط جهت اجرای پروژه های بوم گردی روستایی این معیارها و شاخص‌های انتخاب شده را مد نظر قرار دهند.

Prioritization of Environmental, Economic, Social and Technical Indicators of Rural Ecotourism Using of MultiCriteria Decision Making Techniques

Ecotourism is one of the main tools for environmental, economic and social development and it is one of the essential approaches in the process of achieving sustainable development and preventing the waste of time and capital in the world which it always considered from different perspectives. The purpose of this study is to determine and prioritize rural ecotourism criteria and indicators using the opinion of 44 persons of experts and specialist in this field. In this study, Delphi method used to identify environmental, economic, social and technical criteria and indicators in rural ecotourism. Also Entropy and TOPSIS multicriteria decisionmaking technique have been used to calculate their weight and prioritize, respectively. Analysis of the findings of this study using the Delphi method has identified and customized 54 indicators and 4 criteria from environmental, economic, social and technical aspects for rural ecotourism. The results of weighting the criteria with Entropy technique showed that the environmental, economic, social and technical criteria have allocated weights (0.2501), (0.2726), (0.2496) and (0.2276) respectively. Also, the results of prioritization of criteria with TOPSIS techniques showed that technical and economic criteria have a higher priority compared to other criteria in rural ecotourism. Also the research findings showed that from the environmental, economic, social and technical aspects, indices of green space, forest, pasture and etc..; the prosperity of the rural economy with the development and prosperity of local rural markets; architectural style and handicrafts, type of clothing and food cover and the existence of places and religious historical, ancient, pilgrimage places and attractions compared to other indicators get the first priority. The results of studies show that rural ecotourism due to its special capabilities can attract domestic and foreign tourists and environmental, economic and social development in the future. Therefore, it is suggested that more attention be paid to customized rural ecotourism indicators in this study in management programs and the relevant organization to pay attention to these criteria and selected indicators for the implementation of rural ecotourism projects.