برندسازی شهری برای تحقق شهر خلاق؛ ارائۀ نظریه‌ای داده‌بنیاد (مورد مطالعه: شهر ارومیه)

شهرهای نام‌آور برای تثبیت جایگاه خود همواره در تلاش‌اند تا خود را به یکی از انگاره‌های جدید ربط دهند. یکی از این انگاره‌ها شهر خلاق است. شهرها با ملحق شدن به شبکۀ شهرهای خلاق در پی افزایش توان اقتصادی خود می باشند و برای نیل به این رشد اقتصادی به تدوین سیاست‌ها و استراتژی‌هایی دست زده‌اند که یکی از آن‌ها برندسازی شهری است، زیرا اصلی‌ترین رسالت برندینگ شهری کمک به رشد اقتصادی شهر است. هدف پژوهش حاضر ارائۀ مدل برندسازی شهری برای تحقق مفهوم شهر خلاق با استفاده از تئوری داده‌بنیاد و با تاکید بر شهر  ارومیه است. روش گردآوری داده‌ها مصاحبۀ عمیق نیمه‌ساختاریافته با صاحب‌نظران بوده است. جامعۀ آماری شامل مدیران ارشد شهرداری، اعضای هیئت علمی گروه هنر و شهرسازی، شوراهای شهر و ... است. جهت نمونه‌گیری از طرح نمونه‌گیری هدفمند و تکنیک ارجاعی زنجیره‌ای استفاده شده است. اشباع نظری تا نمونۀ 16 تا حدودی شکل گرفت اما روند پژوهش تا نفر 21 ادامه یافت. برای تفسیر داده‌ها نیز از روش کدگذاری استفاده شده است. نتایج حاصل از کدگذاری انتخابی، شرایط علی شرایط زمینه‌ای و شرایط مداخله‌گر موثر بر پدیدۀ برندسازی شهری را نشان می‌دهند. از جمله شرایط علی مهم برندسازی شهری، ملحق شدن به شبکۀ شهرهای خلاق است. با ملحق شدن به این شبکه، زمینۀ بروز خلاقیت در میان تمام اقشار جامعه فراهم می شود و به نوعی جو یا فضای خلاقیت بر جامعه حاکم می شود. چنین جامعه‌ای برای سرمایه‌های انسانی خلاق، جذاب می‌شود و در نتیجه سرمایۀ اجتماعی را در چنین جامعه‌ای بالا می‌برد. با بالا رفتن سرمایۀ اجتماعی، ساحت‌های سیاسی و اقتصادی و کالبدی نیز بارور می‌شوند و زمینه برای توسعۀ همه‌جانبه مهیا می‌شود. از آنجا که برندسازی فی نفسه هدف نیست و اهدافی نظیر پایداری اقتصادی، افزایش اعتبار و آوازۀ شهر، بهبود تصویر شهر و ... را در بر می‌گیرد و نیز با ذکر این نکته که ایدۀ شهر خلاق سعی دارد کیفیاتی که تصویر ذهنی یک شهر را برای شهروندان زیباتر می‌کند، تقویت کند، می‌توانیم کسب جایگاه شهر خلاق و دستیابی به پایداری اقتصادی را معلول و حد نهایی برندسازی شهری در نظر بگیریم. پیامدهای مندرج در الگو نیز موید همین مطلب است.