بررسی مفهوم «سلب سلب» نزد مایستر اکهارت

«سلبِ سلب» وصفی است که اکهارت برای «ذات خفی الوهیت» برمی‌گزیند. در این پژوهش، با تحلیل دقیق آثاری که در آن‌ها اکهارت به مفهوم «سلب سلب» می‌پردازد، روشن می‌گردد که اگرچه اکهارت گاهی وصف «احد» را –که برگرفته از نوافلاطونیان است- مترادف با «سلب سلب» قرار می‌دهد، اما «احد» نزد او تفاوت چشمگیری با «احد» نزد نوافلاطونیان دارد. «احد» در نزد اکهارت علاوه بر اینکه فوق «وجود» و موجودات است،  عیناً به‌مثابۀ «سلب سلب» در عالم سریان می‌یابد. درک درست از مفهوم «سلب سلب» می‌تواند کلید حل بسیاری از تعارضات ظاهری در آثار اکهارت یا تفاسیر متعارض از آثار او باشد. از جملۀ این تعارضات می‌توان به مسئلۀ نسبت «وجود» به خداوند اشاره کرد. «سلب سلب» به ما می‌آموزد که «وجود» نزد اکهارت دو اعتبار دارد که به یک اعتبار اطلاق آن بر خداوند جایز –هرچند نه‌چندان مطلوب است- و به اعتبار دیگر اطلاق لفظ وجود بر خداوند جز گمراهی و دوری از حقیقت نیست.

study of the concept of “negation of negation” in meister eckhart

the term negation of negation is a description meister eckhart employs for the hidden essence of divinity. through a precise analysis of eckhart's works, in which he addresses the concept of negation of negation, it becomes clear that although eckhart sometimes uses the term the one—borrowed from neoplatonism—as synonymous with negation of negation, his understanding of the one significantly differs from that in neoplatonism. for eckhart, the one is not only beyond being and beings, but also manifests as negation of negation throughout the world. furthermore, a proper understanding of the concept of negation of negation can serve as the key to resolving many apparent contradictions in eckhart's works or conflicting interpretations of his writings. one such contradiction is the issue of the relation of being to god. negation of negation teaches us that, for eckhart, being holds two distinct meanings: in one sense, attributing being to god is permissible—though not ideal—while in another sense, applying the term being to god is nothing but error and a deviation from the truth.