تبیین نسبت معرفت شناسی ابزارانگارانه ی جان دیویی و رهیافت هرمنوتیکی

هدف این مقاله بررسی همانندی میان معرفت‌شناسی جان دیویی و رهیافت هرمنوتیکی در فلسفه است. در این مقاله تلاش بر آن است که نشان داده شود، با وجود سرچشمه‌های فکری متفاوتی که میان دیویی و هرمنوتیسین‌هایی مانند دیلتای وجود دارد، می‌توان همپوشانی‌های قابل توجهی میان رهیافت دیویی در معرفت‌شناسی و رهیافت هرمنوتیکی پیدا کرد، و نشان داد که در اساس جهت‌گیری کلی این دو رهیافت فلسفی یکی است. آنچه در به وجود آمدن این پیوند نقشی کانونی ایفا می‌کند مفهوم «تجربه» است. از سویی دیویی با صورتبندی مفهومی از تجربه که البته خواهیم دید با مفهوم تجربه‌گرایانه‌ی آن متفاوت است تلاش می‌کند بدون توسل به انگاره‌های متافیزیکی و استعلایی، معرفت‌شناسی خود را بنا نهد. از سوی دیگر، در هرمنوتیکِ  ویلهلم دیلتای نیز مفهوم «تجربه‌ی زیسته» جایگاهی کانونی دارد. این تطبیق آشکار می کند که فهم این دو رهیافت از مفهوم «تجربه» تا چه حد همانند یکدیگر است و همچنین چگونه این همانندی در فهم آن‌ها از تجربه منتهی به موضع‌گیری‌های فلسفی بسیار نزدیک به یکدیگر شده ‌است، تا جایی که می‌توان رهیافت معرفت‌شناسی ابزارانگارانه ی دیویی را هرمنوتیکی دانست.

Assaying the relation of Instrumentalist epistemology of John Dewey and Hermeneutical Approach

The aim of the current essay is studying the similarity between the epistemology of John Dewey and hermeneutical approach in philosophy. The author has sought to show that despite difference in intellectual origins of Dewey and such hermeneuticists as Dilthey one can find considerable overlaps between the epistemological approach of Dewey and the hermeneutical approach and discern that they are basically of the same philosophical orientation. What is of a key role in the emergence of this interrelation is the concept of experience. On the one hand, Dewey seeks via formation of a specific notion of experience – that as we see is different from empiricist's notion of experience – to found his epistemology without the mediation of any metaphysical and transcendental idea. On the other hand, in hermeneutics of Wilhelm Dilthey the notion of lived experience is of central place. This comparison reveals that understanding these two approaches to the concept of experience are of numerous similarities and how these similarities close their philosophical stances to each other insofar as one can state that Dewey's instrumentalist epistemology is indeed hermeneutical in its essence.