نقدی بر مبانی نظریۀ کنش ارتباطی در اندیشۀ یورگن هابرماس

یورگن هابرماس، به‌عنوان شناخته‌شده‌ترین هوادار آرمان‌های روشنگری در عصر حاضر، دفاع از این آرمان‌ها، به ویژه آرمان رهایی از سلطه و سرکوب، را در گرو درانداختنِ نظریه‌ای می‌داند که مقید به زمینه‌های بومی و محلی نباشد و بتواند نوعی اخلاقِ گفتمانی را بر پایۀ بنیان‌هایی جهان‌شمول توجیه کند. او برای طرح چنین نظریه‌ای عمدتاً به مفاهیم «صدق» و «جهان‌شمولی» متوسل می‎‌شود. از سوی دیگر، او خود را در طیف متفکران پسامتافیزیکی طبقه‌بندی می‌کند و طرح «عقلانیتِ ارتباطی»اش را از ثمرات ضدسوبژکتیویستیِ چرخش زبانی به شمار می‌آورد. در این مقاله، می‌کوشم نشان دهم که شیوۀ استناد او به مفاهیم «صدق» و «جهان‌شمولی» با تعهدات پسامتافیزیکیِ او و لوازم چرخش زبانی سازگار نیست.

A Critique of Foundations of Habermas’s Theory of Communicative Action

Jürgen Habermas, as the bes‌tknown defender of Enlightenment’s ideals in contemporary times, thinks that any adequate defense of those ideals, particularly the ideal of emancipation from oppression and domination, depends on formulating a theory unbound by local contexts and capable of jus‌tifying a discourse ethics on universal foundations. In order to map out such a theory, he mainly appeals to metaphysically loaded notions such as “truth” and “universality”. On the other hand, he considers himself as a pos‌tmetaphysical thinker and counts his theory of communicative rationality as a consequence of the linguis‌tic turn. In this essay, I would argue that the way in which he appeals to notions of “truth” and “universality” is not consis‌tent with his pos‌tmetaphysical commitments and requirements of linguis‌tic turn.