بررسی قابلیت اصل «استحالۀ انطباع کبیر در صغیر» در اثبات تجرد نفس از طریق نسبت‌سنجی میان این اصل با «فرآیند ماتریالیستیِ حصول ادراکات حسی»

تا قبل از دوران معاصر، و البته در دوران معاصر، فلاسفه و متفکران بسیاری به منظور اثبات تجرد نفس و یا با اهداف دیگری از اصلِ «استحالۀ انطباع کبیر در صغیر» استفاده کرده‌اند. این متفکران استدلالی برای اثبات این اصل ارائه نکرده‌اند، گویا آن را بدیهی می‌دانسته‌اند. امروزه به دلایل مختلفی از جمله پیشرفت‌های اخیر علمی، علی‌الخصوص در دو رشتۀ زیست‌شناسی و فیزیک، تبیینی ماتریالیستی از «فرآیند حصول ادراکات حسی» ارائه شده که معنیِ پذیرش آن این است: گذشتگان، به خاطر عدم اطلاع از نتایج پیشرفت‌های اخیر علمی، گمان می‌کردند که انطباع کبیر در صغیر، علاوه بر «عالَم ماده»، در «عالَم ادراکات حسی» نیز محال است؛ اما امروزه به دنبال بهره‌مندی بشر از نتایج پیشرفت‌های علمی، روشن شده که «انطباع کبیر در صغیر در عالَم ادراکات حسی» نه تنها محال نیست، بلکه کاملاً ممکن و بالاتر از آن قابل توجیه علمی‌ست. تلاش این مقاله بر آن است که با تبیین استدلال‌های مربوط به «امکان انطباع کبیر در صغیر در عالَم ادراکات حسی» در ضمن بررسیِ «فرآیند ماتریالیستیِ حصول ادراکات حسی»، بی پایگیِ استدلال‌های ماتریالیست‌ها را نشان دهد و اثبات نماید که اصلِ «استحالۀ انطباع کبیر در صغیر» نه تنها در عالَم واقع، بلکه در «عالَم ادراکات حسی» نیز جاری‌ست.