هیوم و بیداری کانت از خواب جزمیت؛ نگاهی دوباره

ایمانوئل کانت در تمهیدات به صراحت میگوید هشدار دیوید هیوم بود که او را نخستین بار از خواب جزمیت بیدار کرد. با وجود اذعان کانت، هنوز بر کانت شناسان روشن نیست که هیوم دقیقاً چگونه کانت را از خواب جزمیت بیدار کرد. اختلاف مفسران برخاسته از این است که در مورد هیچ کدام از جوانب این تاثیر و تاثر اجماعی وجود ندارد. آیا بحث هیوم از علیت کانت را از خواب جزمیت بیدار کرد، یا بحث او از تعارض های قوه تخیل؟ اگر اولی است، کدام بحث هیوم از علیت؟ آیا کانت اساساً آشنایی دستاولی با مکتوبات هیوم داشته است؟ در مقدمه، پرسش های مختلف مرتبط با مسئله را متمایز میکنیم. در بخش اول، به جنبۀ تاریخی تاثیر هیوم و میزان آشنایی کانت با دو کتاب هیوم میپردازیم. در بخش دوم، نخست « اصل علّی عام » از جنبۀ تفسیری نسبت هیوم و کانت بحث میکنیم و استدلال میکنیم که بحث هیوم از در کتاب رساله ای در باب طبیعت انسان کانت را از خواب جزمیت بیدار کرده است. اگر دیدگاه ما درباره نسبت هیوم و کانت درست یا موجه باشد، آنگاه سایر تاثیرات هیوم بر کانت را نیز باید با نظر به همین دیدگاه تبیین کرد. در نتیجه گیری، خلاصهای از یافته های تحقیق را ارائه میکنیم.