ساخت و مشخصه‌یابی حسگر پتانسیلی بسیار حساس به گاز no2 مبتنی بر ماده مرکب k2co3/al2o3

No2 یکی از خطرناک‌ترین آلاینده‌های زیست‌محیطی است که حتی در غلظت‌های کم نیز باعث بروز بیماری‌های مهلکی نظیر سرطان می‌شود. سنجش غلظت این گاز در محدوده ppb یک چالش جدی برای محققان محسوب می‌شود. در کار حاضر، برای نخستین بار از ماده مرکب k2co3/al2o3 به‌عنوان الکترولیتِ جامد برای ساخت حسگر پتانسیلی جهت آشکارسازی این گاز در محدوده ppb در دمای اتاق استفاده شد. این ماده، طی یک روش آسان و ارزان به‌صورت شیمیایی سنتز شد و سپس درون قالب‌هایی بارگذاری شد تا سرامیک‌هایی به شکل مکعب مستطیل حاصل شوند. به‌منظور برقراری اتصالات الکتریکی خارجی، لایه‌ای از نانوذرات طلا روی لبه‌های بالایی سرامیک‌ها، به روش کندوپاش ایجاد شد. پاسخ‌های دینامیکی حسگر به غلظت‌های مختلف گاز no2 در محدوده 15 الی 1500 ppb اندازه‌گیری شد و مشخص شد که تغییرات پاسخ پتانسیلی از رابطه نِرنست پیروی می‌کند. حد تشخیص این حسگر برابر با ppb 15 است که پایین‌تر از آستانه استاندارد تعیین شده برای محیط‌های صنعتی ایمن (ppb 200) است. پاسخ حسگر (δv = vgas – vair که vgas و vair به‌ترتیب نمایانگر ولتاژ حسگر در معرض گاز و هوای تمیز هستند)، به ppb 60 گاز no2 در دمای اتاق برابر با mv 14 است. زمان‌های پاسخ و بازیابی برای تمام غلظت‌های مورد آزمایش کمتر از 80 ثانیه ثبت شد؛ بنابراین حسگر فوق، گزینه ایده‌آلی برای کاربردهای مربوط به سنجش کیفیت هوا در دمای اتاق است.

manufacturing and characterization of a potentiometric sensor highly sensitive to no2 gas, based on k2co3/al2o3 composite material

no2 is known as one of the most dangerous air pollutants. even extremely low concentrations of this gas could cause life-threatening diseases such as cancer. ppb-level detection and measurement of this gas are still serious challenges for researchers. in current work, for the first time, k2co3/al2o3 composite material, was employed as solid electrolyte to fabricate a potentiometric sensor for the detection of extremely low no2 concentrations (in the ppb range) at room temperature (rt). this material was chemically synthesized through a low-cost and facile process and then loaded into appropriate templates, forming rectangular-cube shaped ceramics. a thin layer of gold nano particles was sputtered on the both sides of ceramics’ top surface to provide external electrical connections. the sensor’s dynamic responses were recorded in the concentrations ranging from 15 to 1500 ppb at rt, and it was observed that its response variations corresponds the nernst equation. this sensor’s limit of detection (lod) was recorded as 15 ppb which is much lower than that of  the standard threshold for safe industrial environments (200 ppb). tipically, the sensor’s response (δv = vgas – vair, where vgas and vair are its voltages in no2 contaminated air and clean air, respectively) toward 60 ppb no2 at rt is equal to 14 mv. in the entire evaluated concentration range the rise and recovery times did not exceed 80 s. therefore, this sensor could be considered as a promising candidate for air quality control applications at rt.