مدل تاب‌آوری مدیران مدارس ابتدایی: پژوهشی کیفی بر اساس دیدگاه متخصصان

مقدمه و هدف: مدیران مدارس نقش بسیار حیاتی در پیشرفت مدرسه دارند و می‌بایست در رویارویی با چالش‌ها به تاب‌آوری مجهز باشند. بنابراین هدف پژوهش حاضر تدوین مدل تاب‌آوری مدیران مدارس ابتدایی بود.روش شناسی پژوهش: این پژوهش به شیوه کیفی و با استفاده از رویکرد زمینه‌ای انجام‌شد. با روش نمونه‌گیری هدفمند، 12 متخصص روانشناسی تربیتی و مدیریت آموزشی بررسی شدند و داده‌ها تا رسیدن به اشباع نظری با استفاده از مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته گردآوری‌شد. برای بررسی محتوای مصاحبه‌های صورت گرفته، مفهوم‌سازی و استخراج مقوله‌ها از شیوه نظام‌مند استفاده شد. طرح تحقیق نظام‌مند نظریه برخاسته از داده‌ها براستفاده از مراحل تحلیل داده‌ها از طریق کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی تاکید دارد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار maxqda2018 استفاده گردید.یافته ها: 180 کد اولیه در کدگذاری باز به دست آمد که در کدگذاری محوری بر اساس شباهت موضوعی در 20 دسته موضوعی به ترتیب سلامت جسمانی و روانی، ویژگی‌های شخصیتی سالم، توانائی‌های تاب‌آورانه، اعتقادات و باورهای تاب‌آورانه، ویژگی‌های مثبت شغلی، مدیریت مناسب هیجانات و احساسات، شناخت دقیق و درست نظام آموزشی، ادراک درست از اجزاء نظام آموزشی، تعاملات مثبت و سازنده با اجزاء نظام آموزشی، اعتماد متقابل بین مدیر و اجزاء نظام آموزشی، استفاده بهینه از توانمندی‌های اجزاء نظام آموزشی، شرایط محیطی مناسب، مشورت و مشارکت در تصمیم‌گیری، اقدامات و کارکردهای تاب‌آورانه، تحقق اهداف سازمانی و شغلی، آینده‌نگری و چشم انداز سازمانی، باورها و ارزش‌های معنوی، چالش‌پذیری و تبدیل آن ها به فرصت، مساله‌محوری و مشکل‌گشایی و حمایت مناسب سیستم‌ها و شبکه‌های آموزشی و اجتماعی قرار داده شدند. در مرحله کدگذاری انتخابی، تاب‌آوری مدیران مدارس ابتدایی به‌عنوان متغیر مرکزی یا مقوله اصلی شناخته شد.بحث و نتیجه گیری: مدل تاب‌آوری مدیران مدارس ابتدایی می‌تواند نقشه مفهومی ارزشمندی برای هدایت دامنه وسیعی از خدمات نظام آموزشی باشد. در کوشش‌هایی که برای کمک به مدیران مدارس ابتدایی برای مقابله و سازگاری در طول شرایط سخت و بحران‌ها صورت می‌گیرد. یک دیدگاه نظام‌مند درباره تاب‌آوری بسیار حائز اهمیت است.

a model of the resilience of primary school principals: a qualitative research based on the views of experts

introduction:   the purpose of this research was to develop a model of the resilience of primary school principals.research methodology: this research was a qualitative study carried out by applying the grounded theory approach. by purposeful sampling method, twelve experts of educational psychology and educational administration were selected. semi-structured interviews were conducted until the theoretical saturation was reached. findings: data collected were analyzed by maxqda 2018. open coding yielded 180 preliminary codes classified into 20 thematic categories. in selective coding, the resilience of primary school principals was identified as the central phenomenon.conclusion: the model of the resilience of primary school principals is a valuable conceptual map for directing a wide range of educational provision. among efforts to support primary school principals in order to cope with hardship and crises, a systematic perspective would be of high importance.