تحلیلی بر عوامل سوق‌دهنده دانشگاه‌ها بر مسوولیت‌پذیری اجتماعی: رهیافتی جهت نیل به رسالت دانشگاه‌های نسل چهارم

هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل سوق دهنده نظام دانشگاهی بر مسوولیت پذیری اجتماعی بود. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر ماهیت داده ها آمیخته اکتشافی و از نظر روش جمع آوری داده ها از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی خبرگان و صاحب نظران دانشگاهی در شمال غرب کشور بودند که از بین آن ها 10 نفر در فرایند نظردهی و تایید یافته های کیفی پژوهش انتخاب شدند. جامعه آماری بخش کمی شامل 1100 نفر اعضای هیات علمی دانشگاه های آزاد اسلامی شمال غرب کشور بودند که 259 نفر از آن ها با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها متون، اسناد و پرسشنامه بود. روایی و اعتبار بخش کیفی بر اساس نظر خبرگان تایید گردید و روایی سازه و همگرای پرسشنامه نیز با تحلیل عاملی تاییدی مورد بررسی قرار گرفت. هم چنین جهت برآورد پایایی پرسشنامه از آلفای کرانباخ و پایایی ترکیبی استفاده شد. جهت تحلیل داده ها در بخش کیفی از تکنیک تحلیل محتوای کیفی با روش تحلیل مضمون و در بخش کمی از تحلیل عاملی تاییدی استفاده گردید. یافته های حاصل از تحلیل های کیفی و کمی منجر به شناسایی 37 شاخص و پنج عامل گردید که به ترتیب پنج عامل سازمانی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی به عنوان عوامل موثر بر مسوولیت پذیری اجتماعی نظام دانشگاهی شناسایی شدند.

An Analysis of the Driver Factors of Universities on Social Responsibility: An Approach to Achieving Fourth Generation Universities’ Mission

The purpose of this study was to identify the factors that lead the university system to social responsibility. The research method was applied research in terms of purpose, was exploratory mix in terms of the nature and the method of data collection was survey. The statistical populations of the study in the qualitative part were the academic experts in the northwest universities of the country among whom 10 persons were selected in the process of reviewing and confirming the qualitative findings of the research. The statistical population of the quantitative section consisted of 1100 faculty members of Islamic Azad universities of northwest of country, 259 of whom were selected by stratified random sampling. Data collection tools were texts, documents and questionnaires. The validity and reliability of the qualitative section were confirmed by experts and the construct validity and convergence of the questionnaire were confirmed by confirmatory factor analysis. Cronbach’s alpha and combined reliability were used to estimate the reliability of the questionnaire. Qualitative content analysis technique was used to analyze the data in qualitative section and confirmatory factor analysis was used in quantitative section. The findings of qualitative and quantitative analysis led to the identification 37 indicators and 5 factors that organizational, cultural, economic, political, and social factors were identified as factors affecting the social responsibility of the academic system, respectively.