تدوین مدل کیفیت حسابرسی

هدف از پژوهش حاضر، ارایه مدلی برای کیفیت‌حسابرسی، با توجه‌ به ویژگی‌های محیطی و شرایط حاکم ‌بر حرفه حسابرسی کشور می‌باشد. در این رابطه با توجه‌ به رویکرد اکتشافی تحقیق و از آنجا که حرفه حسابرسی در ایران از منظر محیط حقوقی، ساز وکار نظارتی، اندازه‌ موسسات و ... دارای ویژگی های‌ خاص خود می‌باشد، در این تحقیق از روش تحقیق‌کیفی و رویکرد مبتنی‌ بر نظریه ‌پردازی ‌زمینه ‌بنیان استفاده ‌شده ‌است. به ‌این ‌منظور با اخذ نظرات خبرگان حرفه‌ حسابرسی و بازار سرمایه، به بررسی عوامل‌تاثیرگذار بر کیفیت ‌حسابرسی پرداخته ‌شده و در انتها مدل یکپارچه کیفیت‌ حسابرسی، شامل شرایط علی، عوامل‌ مداخله‌گر و بستر و همچنین راهبردهای مربوط ‌به کیفیت‌ حسابرسی و پیامدهای آنها ارایه گردیده‌است. در این تحقیق، کیفیت‌ حسابرسی با رویکرد سیستمی، بررسی ‌شده‌ است. در این دیدگاه، کیفیت ورودی‌ها، فرایند و خروجی‌‌های حسابرسی، تعیین‌ کننده کیفیت حسابرسی می‌باشد و کیفیت تمام اجزای سیستم، مورد توجه قرارمی‌گیرد.با توجه ‌به اینکه طبق بررسی‌های انجام شده، تاکنون در کشورمان در تحقیقات رشته حسابداری ‌و حسابرسی، از روش نظریه‌پردازی ‌زمینه‌بنیان استفاده نشده ‌است، یکی‌ از نوآوری‌های پژوهش‌حاضر، بکارگیری این روش ‌تحقیق می‌باشد. بعلاوه، ازآنجاکه کیفیت ‌حسابرسی دارای ماهیتی پیچیده و چندوجهی است و علاوه ‌بر ویژگی‌ها و عملکرد شخصی حسابرسان، تحت ‌تاثیر ویژگی‌های شرکت، ذینفعان و سایر مشارکت‌کنندگان در زنجیره عرضه گزارشگری ‌مالی و محیط قانونی‌ و مقرراتی پیرامون قرار دارد، لذا به ‌منظور بررسی ‌جامع‌تر موضوع، مدل‌سازی کیفیت‌ حسابرسی از جنبه‌های‌ مختلف (عرضه ‌و تقاضا) مدنظر قرارگرفته ‌است. طبق نتایج‌ تحقیق، التزام شرکا به کیفیت‌ حسابرسی، مهمترین عامل موثر در سطح‌کار و موسسه‌ حسابرسی شناخته ‌شد که در صورت همراه‌ شدن آن با دانش ‌و تجربه و برخورداری ‌از امکانات، و اتخاذ راهبردهای ‌لازم می‌تواند منجر به دستیابی ‌به کیفیت ‌حسابرسی شود. در این میان عواملی چون «اثربخشی نظام‌کنترل‌کیفیت در حرفه‌، وضعیت تایید صلاحیت حسابداران‌رسمی، تقاضا برای کیفیت ‌حسابرسی، اثر بخشی پاسخ‌ خواهی ‌از حسابرس، وضعیت نهاده‌های ‌حسابرسی در حرفه، تناسب تعداد موسسات حسابرسی و بازارکار، میزان حمایت ‌از موسسات در مقابل‌تعویض و فشار» در سطح‌ حرفه و «اندازه و ساختار یافتگی موسسه، شهرت ‌و اعتبار موسسه و شرکا ، تخصص‌حسابرس در صنعت، تناسب حق‌الزحمه ‌حسابرسی با کار، ماندگاری‌کارکنان و شرکا ، دوره ‌تصدی، فشارزمانی، و پیچیدگی کسب ‌و کار و معاملات» در سطح ‌موسسه و کار حسابرسی، عوامل ‌مداخله‌گری هستند که دستیابی ‌به کیفیت ‌حسابرسی را تحت‌ تاثیر قرار می‌دهند. مجموعه این عوامل، در «مدل یکپارچه کیفیت‌حسابرسی» ارایه ‌شده‌اند.