تدوین و ارائه مدل روند حجم معاملات سرمایه‌گذاران بر اساس مولفه‌های روانشناسی با استفاده از رویکرد شبکه عصبی فازی

در نظریه مالی- رفتاری، تجزیه و تحلیل تاثیر مولفه‌های روانشناسی سرمایه‌گذاران از جمله نگرش و رفتار آن‌ها بر تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری می‌تواند منجر به توزیع عادلانه خدمت به فعالان بازار سرمایه شود. ایجاد چنین عدالتی مستلزم درک رفتارهای تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران است. لذا در پژوهش حاضر سعی بر آن شده تا چگونگی شکل‌گیری روند حجم معاملات در بازار سرمایه ایران که تحت تاثیر باورهای سرمایه‌گذاران شکل می‌گیرد را آشکار نماید و با تعریف مفهومی و عملیاتی مولفه‌های موثر بر این روند، مدل جامع شکل‌گیری روند حجم معاملات مبتنی بر مولفه‌های روانشناسی سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از رویکرد شبکه عصبی فازی تدوین گردد. دورة پژوهش از سال 1392 تا 1397 و نمونة آماری متشکل از 138 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران است. مولفه‌های روانشناسی پژوهش شامل، منطقی بودن، خوش‌بینی و بدبینی سرمایه‌گذاران، زیان‌گریزی و مونتوم می‌باشند. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که به ترتیب بین متغیرهای بدبینی و خوش‌بینی سرمایه‌گذاران با روند حجم معاملات رابطه منفی و مثبت معناداری وجود دارد؛ اما بین متغیرهای منطقی بودن سرمایه‌گذاران، زیان‌گریزی و مومنتوم با روند حجم معاملات رابطه‌ معناداری وجود ندارد.

Compilation and Presentation of a Trend Model for the Volume of Transactions of Investors Based on the components of Psychology by Fuzzy Neural Network Approch

AbstractAnalyzing the impact of investor psychological components, including their attitudes and behaviors on investment decisions in financial-behavioral theory, can lead to a fair distribution of services to capital market participants. Creating such justice requires understanding the decision-making behaviors of investors. By conceptually and operationally defining the components affecting this process, a comprehensive model for the formation of the trading volume process based on the components of investor psychology in the Tehran Stock Exchange was developed using the fuzzy neural network approach. The research period is from 2013 to 2018 and the statistical sample consists of 138 companies listed on the Tehran Stock Exchange. The psychological components of research include rationality, investor optimism, and pessimism, loss aversion, and momentum. Findings indicate that there is a significant negative and positive relationship between the variables of investors’ pessimism and optimism and the process of trading volume, respectively; but there is no significant relationship between the variables of investors’ rationality, loss-aversion, and momentum with the process of the trading volume.