موانع اجرای رویه‌های حاکمیت شرعی در بازارهای مالی

نادیده گرفته شدن بسیاری از مولفه‌های اخلاقی و قوانین شرعی در مدل‌های مرسوم حاکمیت شرکتی نشان‌دهنده این است که در صنعت مالی اسلامی اجرای رویه‌های حاکمیت شرعی که نظارت شرعی در کانون آن متمرکزشده است، اجتناب‌ناپذیر است. حاکمیت شرعی نوعی حاکمیت شرکتی اسلامی است که ارزش‌های بیشتری را به سیستم حاکمیت شرکتی موجود اضافه می‌کند. هدف پژوهش حاضر بررسی ادراکات دانشگاهیان و شاغلان بازارهای مالی درباره موانع اجرای رویه‌های حاکمیت شرعی در بازارهای مالی است. پژوهش حاضر از نوع پیمایشی است که داده‌های آن از طریق ارسال پرسش‌نامه‌ها جمع‌آوری و سپس با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفته است. یافته‌های حاصل از 171 پرسش‌نامه دریافت شده در سال 1399 نشان می‌دهد که اکثریت پاسخ‌گویان موانع اجرای سیستم حاکمیت شرعی را در بازارهای مالی کشور بااهمیت قلمداد کرده‌اند. همچنین نتایج حاکی از این است که میزان تحصیلات بر دیدگاه‌های پاسخ‌گویان در خصوص موانع اجرای رویه‌های حاکمیت شرعی در بازارهای مالی تاثیر دارد بااین‌وجود سابقه کاری پاسخ‌گویان، وضعیت اشتغال آن‌ها و مرتبه علمی دانشگاهیان بر دیدگاه‌های آن‌ها تاثیرگذار نیست. یافته‌های این پژوهش می‌تواند منبع اطلاعاتی ارزشمندی را جهت تدوین چارچوب حاکمیت شرعی در صنعت مالی اسلامی کشور در آینده فراهم نماید.

Journal of Securities and Exchange, Spring 2022, V. 15, No.57, pp. 275-310Obstacles to the Implementation of Shariah Governance Practices in Financial Markets

The neglect of many components of morals and sharia rules in conventional models of corporate governance indicates that in Islamic finance industry, the implementation of sharia governance practices in which sharia supervision is centralized, is inevitable. Sharia governance is a kind of Islamic corporate governance which adds additional values to the existing corporate governance system. The purpose of this study is to examine the perceptions of the academicians and financial markets practitioners about the obstacles to the implementation of sharia governance practices in the financial markets. This study is a survey in which data is collected by sending questionnaires and then analyzed using descriptive and inferential statistics. The findings of 171 collected questionnaires in 2020 indicate that the large majority of the respondents have considered the obstacles to the implementation of sharia governance practices in the financial markets to be important. The results also show that the level of education is effective on the views of respondents regarding the obstacles to the implementation of sharia governance practices in the financial markets. However, respondents’ work experience, their employment status and academicians rank do not affect their views. The research findings can provide a useful source of information in a Shariah governance framework in the Iranian Islamic finance industry in future.