ارائه الگویی برای پیش بینی کیفیت کنترل های داخلی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران

وجود تضاد منافع در سطح مدیران و کارکنان، زمینه‌ساز عدم اجرای صحیح فرایند کنترل‌های داخلی می‌شود، و دستیابی به اهداف مورد انتظار از پیاده‌سازی کنترل‌ها را با ابهام مواجه می‌سازد، که نیاز به ارائه ابزار و فرایندی که بتواند اثربخشی کنترل‌ها را بررسی و ارزیابی کند، بسیار ضروری و مفید خواهد بود. به همین منظور در این پژوهش به ارائه الگویی برای پیش‌بینی کیفیت کنترل‌های داخلی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته‌شده است. برای دستیابی به هدف پژوهش، 141 شرکت (846 سال-شرکت) از تمامی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 1391 تا 1396 انتخاب شد و با استفاده از رویکرد داده‌های ترکیبی، فرضیه‌های پژوهش آزمون شدند. نتایج تحقیق نشان داد که مدل مبتنی بر ویژگی‌های واحدهای اقتصادی توانایی شناسایی واحدهای اقتصادی دارای ضعف کنترل‌های داخلی را دارد. ویژگی‌های حسابرسان در شناسایی و گزارش واحدهای اقتصادی دارای ضعف کنترل‌های داخلی موثر است. و نهایتاً بین شاخص‌های اندازه‌گیری اهداف مورد انتظار از پیاده‌سازی کنترل‌های داخلی و واحدهای اقتصادی دارای ضعف در کنترل‌های داخلی گزارش‌شده توسط حسابرسان رابطه معناداری وجود دارد.

Presentation an internal control quality prediction model for companies listed in Tehran Stock Exchange

Conflict of interests between managers and employees paves the way for the improper conduction of internal controls, thus obscuring the realization of the goals expected of the implementation of such controls. Therefore, it is highly necessary to work out a tool or a process to examine and evaluate the efficiency of these controls. Allied to this, the present study sought to present an internal control quality prediction model for companies listed in Tehran Stock Exchange. To do so, 141 out of all companies listed in Tehran Stock Exchange were selected for the 20122017 timeframe. The research hypotheses were tested via the compositional data analysis. The results showed that a model based on the characteristics of economic units could detect the units with weak internal controls. The auditors’ characteristics were also shown to affect the identification and reporting of such units with weaknesses in their internal controls. There is a significant relationship between the measurement indexes of the goals expected of the implementation of internal controls and economic units with weakness in their internal controls.