شیوه های بهبود قراردادهای آتی در بورس کالای ایران

با توجه به تحولات اقتصادی سالهای گذشته، تولید کنندگان و مصرف کنندگان به نوسانات قیمتها توجه بیشتری داشته و به دنبال رفع نااطمینانی نسبت به آینده و جلوگیری از ایجاد ضرر و زیان ناشی از این گونه ریسکها هستند. به عبارت دیگر، فروشنده و خریدار برای دوری از نااطمینانی و به دنبال کسب اطمینان نسبت به فروش و خرید محصول خود در آینده با قیمت مشخص می باشند. علاوه بر فروشندگان و خریداران، سفته بازان بازیگر دیگر می باشند که با استفاده از فرصتهای آربیتراژ موجب از بین رفتن آنها و افزایش کارایی بازار می گردند. همچنین دولت به منظور تبیین سیاستها و نظارت و تصمیم گیری به موقع جهت رفع نگرانی ها، نیاز به علایم و اخطارهایی از سوی فعالین و تحلیل گران اقتصادی دارد که بر اساس آنها برنامه ریزی مناسب را صورت دهد. بورس کالا با ایجاد بازار شفاف جهت تسهیل معاملات و کشف نرخ قیمت می تواند به دو هدف فوق برای فعالان بازار و دولت کمک نماید. قراردادهای آتی یکی از مشتقات مالی مهم در بورس کالای ایران به منظور مدیریت ریسکهای نوسان می باشند، ولی با وجود گذشت نزدیک به یک دهه از راه اندازی آن، بجز در معاملات سکه طلا و زعفران، مورد استقبال قرار نگرفته است. این پژوهش به چرایی این شکست از طریق پرسشنامه می پردازد، که مشخص می گردد عدم تعیین آزاد قیمت دارایی پایه و پایین بودن آگاهی سرمایه گذاران از مهمترین عوامل مهم جهت بهبود قراردادهای آتی می باشند که باید به آنها توجه ویژه داشت.

Methods to improve future contracts in Iran’s Mercantile Exchange

Past years economic changes have made producers and consumers to pay more attention to price fluctuations, and try to remove uncertainties and decrease losses caused by the risks. In other words, sellers and buyers are looking for ways to be assured about the future transaction of their product with a determined price, so both sides desire to avoid uncertainty. In addition to sellers and buyers, arbitragers are the other player who by getting advantage of arbitrage opportunities remove them and increase the market efficiency. Governments, also, need signals from economic actors for suitable planning for policy making and on time decision making to avoid crises and manage financial concerns. Commodity exchange provides tools for financing and risk management to market actors as well as governments by making a transparent market to easing deals and discovery of prices. Future contracts are an important financial derivative to hedge volatility risks but have not been successful after nearly a decade from their commencement, except gold coin and saffron. We study the failure reasons through questionnaires, and find out that “oppressed pricing of underlying commodity” and “investors unawareness” are the most important factors.