شناسایی و رتبه بندی شاخص های اثرگذار بر کیفیت صورتهای مالی با استفاده از تکنیک فرآیند تحلیل شبکه‌ای

هدف این پژوهش، تعیین شاخص‌های اثرگذار برکیفیت صورتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و رتبه بندی آنها می باشد. برای دستیابی به این هدف ابتدا با مطالعه مبانی نظری و پیشینه پژوهش و همچنین مصاحبه با خبرگان، مجموعه ای از مولفه ها و شاخص های اثرگذار بر کیفیت صورتهای مالی شناسایی شدند و سپس با اجرای دلفی فازی و نظرخواهی از خبرگان آن دسته از شاخص‌های اثرگذار بر کیفیت صورتهای مالی که از اجماع نظر خبرگان برخوردار بود شناسایی گردید. پس از آن به منظور تعیین بار عاملی هر یک از شاخص ها، از تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. در نهایت با انجام فرآیند تحلیل شبکه ای وزن هر یک از شاخص ها در تاثیرگذاری آنها بر کیفیت صورتهای مالی تعیین گردید. نتایج حاصل از تحلیل عاملی تاییدی نشان می دهد شاخص های ارزش پیش‌بینی کنندگی، ارتباط ارزشی سود و پایداری سود زیر مجموعه مولفه مربوط بودن و شاخص های محافظه کاری، کیفیت اقلام تعهدی، هموارسازی سود، نزدیک به نقد بودن سود وبی‌طرفی زیرمجموعه مولفه ارائه صادقانه شاخص های نهایی اثر‌گذار بر کیفیت صورتهای مالی می باشند. همچنین نتایج حاصل از فرآیند تحلیل شبکه‌ای نشان می‌دهد شاخص های ارزش پیش بینی کنندگی و کیفیت اقلام تعهدی به ترتیب با وزن های 29% و 17% بیشترین اثرگذاری بر کیفیت صورتهای مالی را دارند و سایر شاخص ها در اولویتهای بعدی قرار می گیرند.

Identifying and Ranking Effective Financial Statements Quality Indexes Using Analytic Network Process

The aim of this survey is identifying effective indexes of financial statements quality for companies listed in Tehran Exchange and also ranking those indexes. To achieve this aim, firstly by studying research literature review and theoretical background and also expert interview, a collection of indexes related to quality of financial statements were identified and then by use of questionnaire and performing Fuzzy Delphi method we have identified those quality indexes which have expert consensus about their effect on quality of financial statements. After that by using confirmatory factor analysis, we recognize those indexes which have significant effect on quality of financial statements. Lastly by use of analytic network process we have measured the relative weight of each of those indexes about their effect on quality of financial statements. Results show that “predictability value”, “valuerelevance of earning” and “earning consistency” as indexes related to “relevance” component and “conservatism”, “accruals quality”, “earning smoothness”, “closeness of earning to cash” and “unbiasedness” as indexes related to “faithful representation” component are significant effective financial reporting quality indexes. Results of analytic network process show that “predictability value” and “accruals quality” respectively with weight of 29% and 17% have the greatest effect on the quality of financial statements and other indexes are on the next priorities.