ابعاد فراملی فعالیت شرکت های کارگزاری در نظام حقوقی ایران

بعد از شکل‌گیری بازار سرمایه ایران براساس قانون تاسیس بورس اوراق بهادار مصوب 1345، نهادهای مالی این بازار به عنوان واسطه‌های مالی نوینی به بازار مالی معرفی شدند. یکی از این نهادهای مالی، شرکتهای کارگزاری هستند که جهت انجام اقدامات واسطه‌ای معاملات اوراق بهادار و کالا پیش‌بینی گردیدند. با تصویب قانون بازار اوراق بهادار در آذرماه 1384، بازار سرمایه، فعالان آن و از جمله نهادهای مالی پذیرای تغییرات گسترده‌ای شده و نظام حقوقی جدیدی بر روابط آنان حاکم گردید. تبیین حقوقی فعالیت کارگزاری به عنوان درگاه ورودی بازار سرمایه و الزامات حقوقی حاکم بر آن در بازار سرمایه ایران در دو بعد داخلی و بین المللی از اهمیت بسزایی برخوردار می‌باشد که در این نوشتار با روش تحلیلی توصیفی بدان می‌پردازیم. آنچه تا کنون در مطالعات و پژوهشهای حقوقی بازار سرمایه اغلب مدنظر پژوهشگران قرار گرفته است بررسی بعد داخلی فعالیتهای شرکتهای کارگزاری بوده و بعد خارجی این فعالیتها به نحو مکفی مورد مداقه قرار نگرفته است. باید توجه نمود که هرچند وجه فعالیتهای داخلی کارگزاران از گستردگی بیشتری برخوردار است اما این امر به معنای عدم امکان فعالیتهای خارجی کارگزاران ایرانی و یا حتی عدم امکان فعالیت شرکتهای کارگزاری خارجی در بازار سرمایه ایران نیست. همچنین بررسی فروض مختلف ابعاد فعالیتهای فراملی و روابط قراردادی کارگزاران که دارای عنصر خارجی (طرفین، محل انعقاد قرارداد، محل اجرای قرارداد) میباشد و همچنین نقش اراده طرفین در تعیین قانون حاکم بر قراردادهای شرکتهای کارگزاری ضروری است.

The Transnational Dimensions of the Brokerage Company’s Activity in the legal system of Iran

After the Iran’s capital market in accordance with the Securities Exchange Act of 1966, the financial institutions were introduced as new financial intermediaries to the financial market. One of these financial institutions is brokerage firms that are expected to perform intermediary transactions in securities transactions. With the passage of the securities market law in December 2005, the capital market, its activists, including financial institutions, accepted wideranging changes and a new legal system governing their relations. The legal clarification of the brokerage activity as the gateway to the capital market and its legal requirements in the capital market of Iran is of great importance in both internal and international dimensions. This paper deals with the analyticaldescriptive method. What has so far been considered by researchers and research has been the examination of the internal dimension of the activities of brokerage firms and the external dimension of these activities has not been adequately addressed. It should be noted that although the internal activities of the brokers are more extensive, this does not mean that the activities of foreign brokers are impossible or even impossible for foreign brokerage firms to operate in the Iranian capital market. It is also necessary to examine the various assumptions of the dimensions of transnational activities and the contractual relations of the brokers, which have an external element (parties, place of contract, place of execution of the contract), as well as the role of the parties in determining the law governing the contracts of brokerage firms.