بررسی تاثیر اشعه x در تصویربرداری cbct بر میزان تغییرات هسته ای و repair index سلولهای مخاط باکال

سابقه و هدف: هدف این مطالعه تعیین تاثیر اکسپوژر با اشعه x در تصویربرداری  cbctبر میزان تغییرات هسته ای و repair index سلول های مخاط باکال در مراجعین به بخش رادیولوژی دهان و فک و صورت دانشگاه آزاد تهران در سال 1401 بود. مواد و روش ها:  مطالعه حاضر به روش تجربی از نوع مقایسه قبل و بعد بود که بر روی 63 نفر از بیماران واجد شرایط انجام شد. سلول های مخاط باکال، قبل و 10 روز بعد از اکسپوژر با اشعه x نمونه برداری  شدند. سپس از رنگ آمیزی papanicolaou برای سنجش میکرونوکلئوس و سایر تغییرات هسته ای استفاده شده و مشاهده نمونه ها با میکروسکوپ نوری با بزرگنمایی400× انجام گرفت. تصاویر cbct توسط دستگاه papaya 3d plus   با دو     fov کوچک و بزرگ تهیه شدند. جهت مقایسه هر کدام از شاخص ها قبل و بعد از تابش از آزمون  repeated measure anova با در نظرگرفتن جنس و fov به عنوان between subject factor  در صورت تبعیت داده ها از توزیع نرمال استفاده شد.یافته ها: در میزان micronucleus  ، karyorrhexi  ، broken eggو karyolysis قبل و بعد از اکسپوژر اشعه در cbct در سلول های مخاط باکال افزایش معنی داری دیده شد. به ترتیب (0/001>p) و (0/01=p) اما تفاوت معنی داری در repair index  مشاهده نشد. (0/054=p) ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮی:  تصویربرداری cbct می‌تواند اثرات سیتوتوکسیک و ژنوتوکسیک را بر سلول‌های مخاط باکال داشته باشد. بنابراین، cbct فقط باید در صورت لزوم تجویز شود.

the effect of x-rays in cbct on the amount of nuclear changes and repair index in the buccal mucosa

abstractbackground and aim: the purpose of this study is to determine the effect of x-ray exposure in cbct imaging on the amount of nuclear changes and repair index of buccal mucosa cells in the patients of oral and maxillofacial radiology department of tehran azad university in 2022. materials and methods: he present study is an experimental research, comparing before and after, which was conducted on 63 eligible patients. buccal mucosa cells were  examine. once before and once 10 days after x-ray exposure, then papanicolaou staining was used to measure the micronucleus and other nuclear changes and observation was done with a light microscope with 400× magnification. cbct images by papaya 3d plus device (genoray, korea) with two fovs, small (4 x 4 cm) and large (14 x 14 cm) and voxel size: 0.175 mm with exposure conditions of 60-90 kv and 4-12 ma were prepared. results: statistically significant increase in micronucleus (p<0.001), karyorrhexis (p<0.001), karyolysis (p=0.01) and broken egg (p<0.001) before and after x-ray exposure. but there is no statistically significant difference in the amount of repair index (p=0.054) conclusion: the present study shows that cbct imaging can induce cytotoxic and genotoxic effects on buccal mucosa cells. therefore, cbct should only be prescribed when necessary because it cannot be considered a risk-free procedure.