طراحی و ساخت نرم‌افزار آموزشی اصول و روشهای حفاظت در برابر اشعه رادیوگرافی دندانی و تاثیر آن بر میزان یادگیری دانشجویان دندانپزشکی

سابقه و هدف: با افزایش نگرانی‌ها درباره‌ی اثرات احتمالی اشعه ایکس در رادیوگرافی‌های دندانی، آموزش بهینه دانشجویان دندانپزشکی در این زمینه پراهمیت است. طبق گزارش‌ها، به‌کارگیری نرم‌افزارهای آموزشی در ارتقا یادگیری موفق بوده‌اند. بنابراین هدف این تحقیق، طراحی نرم‌افزار آموزشی اصول و روش‌های حفاظت در برابر اشعه رادیوگرافی دندانی و بررسی تاثیر آن بر میزان یادگیری دانشجویان دندانپزشکی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران بود.مواد و روش ها: مرحله‌ی اول تحقیق بصورت اکتشافی و مرحله‌ی دوم کارآزمایی بالینی بود. نرم‌افزار طبق راهنمای حفاظت در برابر اشعه انجمن دندانپزشکی آمریکا (ada) و به کمک نرم‌افزارهای screenrecorder و multimediabuilder و در دو نسخه تحت ویندوز و اندروید طراحی شد. در مرحله دوم 46 نفر از دانشجویان دندانپزشکی که تاکنون آموزشی درباره‌ی حفاظت در برابر اشعه رادیوگرافی دریافت نکرده بودند، در دو گروه مورد (آموزش با نرم‌افزار- 24نفر) و شاهد (آموزش کلاسیک- 22نفر) قرار گرفتند. دو گروه بر اساس معدل کل و نتایج آزمون وارک همانندسازی شدند. یادگیری توسط آزمون 10سوالی در دو نوبت (بلافاصله بعد از آموزش و دو هفته بعد) ارزیابی شد. میانگین نمرات توسط آزمون mann-u-withney مقایسه شد.یافته ها: ساخت نرم‌افزار با موفقیت انجام شد. میانگین نمرات دانشجویان در گروه آموزش با نرم‌افزار در هر دو آزمون به طور معناداری بیشتر از گروه آموزش کلاسیک بود. میانگین نمرات گروه مورد و شاهد به‌ترتیب در آزمون اول (1/31±8/91) و (1/67±6/13)  در آزمون دوم (1/69±6/79) و (2/09±4/90) گزارش شد.(0/001>p) نتیجه گیری: استفاده از نرم‌افزار آموزشی چندرسانه‌ای میتواند میزان یادگیری دانشجویان درباره‌ی حفاظت در برابر اشعه رادیوگرافی دندانی را به طور معنی داری ارتقا دهد.

design and development of educational software on the principles and methods of protection against dental radiographic radiation and its effect on the learning rate of dental students

background and aim: with increasing concerns over the stochastic effects of x-ray radiation in dental radiography, effective education of dental students in this field is important. according to studies, educational softwares enhance learning, therefore the aim of this study was to develop an educational software for dental radiation protection and to compare its effectiveness against classic lectures in islamic azad university, tehran dental branch.material and methods: the study was exploratory in the first stage and a clinical trial in the second. software was developed based on ada guideline, using screenrecorder and multimediabuilder. 46 dental students who have never received any education on dental radiation protection were divided into control (n=22) and test (n=24) groups which have been matched based on the gpa and vark test results. the test group used the software, while the control group attended a lecture. students’ learning rates were evaluated by using 2 identical 10-question multichoice tests taken immediately and after two weeks. the results were analyzed in spss25 using the mann-u-whitney test, independent samples t-test, and pearson’s chi-squared test.results: educational software was developed successfully. in both exams, the mean score in the test group was higher than that in the control group by a statistically significant difference (p<0.001). the mean scores of test group and control group were 8.91±1.31 and 6.13±1.67 in the first exam and 6.79±1.69 and 4.90±2.09  in the second one respectively.conclusion: multimedia educational software can improve learning of principles and methods of dental radiation protection in dental students.