اثرات روش‌های مختلف کم‌آبیاری بر خواص فیزیکی، مکانیکی و بیولوژیکی لوبیای قرمز

تحقیق حاضر، با هدف بررسی تاثیر پنج روش آبیاری شامل آبیاری قطره‌ای زیر‌سطحی، قطره‌ای سطحی، بارانی سنترپیوت، بارانی ثابت و آبیاری سطحی اصلاح‌شده و چهار سطح نیاز آبی گیاه شامل 50، 75، 100 و 125‌درصد بر خصوصیات فیزیکی، مکانیکی و بیولوژیکی دانه لوبیای قرمز (رقم ناز) انجام شد. آزمایش‌ها به‌صورت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه‌تکرار اجرا گردید. در این تحقیق پارامترهای ابعاد، قطر متوسط هندسی، کرویت، حجم، سطح ، دانسیته حجمی، دانسیته واقعی، تخلخل، سختی دانه، زاویه استقرار، ضریب اصطکاک، شاخص شناوری، درصد جوانه‌زنی و قدرت دانه اندازه‌گیری شد و اثر تیمارهای آزمایش بر فاکتورهای فوق بررسی گردید. نتایج نشان داد که بزرگترین ابعاد دانه و قطر هندسی لوبیا با سیستم آبیاری قطره‌ای زیر‌سطحی و کمترین ابعاد دانه با سیستم آبیاری بارانی سنترپیوت به‌دست آمد. تنها نیاز آبی و اثر متقابل آن با سیستم آبیاری اثرات معنی‌داری را بر درصد کرویت دانه ‌نشان‌داد. مقادیر دانسیته حجمی تحت سیستم آبیاری سطحی بیشترین مقدار (722‌گرم بر لیتر) و تحت سیستم آبیاری قطره‌ای زیر‌سطحی کمترین مقدار (689 ‌گرم بر لیتر) بود. دانسیته واقعی، درصد تخلخل و شاخص شناوری توسط تیمارهای آزمایش تحت تاثیر قرار نگرفتند. بیشترین رطوبت دانه متعلق به دانه‌های تولیدی تحت سیستم‌های آبیاری بارانی ثابت و محور گردشی (4/16 و 16درصد) بود. وزن صد‌دانه و حجم دانه با افزایش مقدار آب مصرفی روند صعودی داشتند. بیشترین حجم دانه لوبیا (mm3) 876، تحت سیستم آبیاری قطره‌ای زیر‌سطحی و با بیشترین میزان آب مصرفی برابر 125‌درصد نیاز آبی به‌دست آمد. بیشترین زاویه استقرار دانه‌ها برابر 2/23‌‌درجه و ضریب اصطکاک 387/0، تحت سیستم آبیاری قطره‌ای زیر‌سطحی و کمترین زاویه استقرار برابر 4/20‌درجه و ضریب اصطکاک استاتیکی برابر 355/0 تحت آبیاری سطحی اصلاح‌شده حاصل گردید. سختی دانه تحت تاثیر هیچ‌یک از تیمارهای مقدار آب مصرفی و سیستم‌های آبیاری قرار نگرفت. بیشترین سختی دانه (n/mm2 5/61) در سیستم آبیاری زیر‌سطحی و کمترین مقاومت دانه (n/mm2 3/56) در سیستم آبیاری سطحی حاصل گردید. نتایج آنالیز آماری خصوصیات بیولوژیکی ‌نشان‌داد که تنها سیستم آبیاری اثر معنی‌داری بر درصد جوانه‌زنی دانه دارد و بیشترین درصد جوانه‌زنی برابر 7/94درصد مربوط به دانه‌های تولید شده تحت سیستم آبیاری سطحی اصلاح‌شده و پس از آن آبیاری قطره‌ای زیر‌سطحی، قطره‌ای سطحی، بارانی ثابت و در نهایت سیستم بارانی سنتر پیوت بود.