اثر فتوپریود بر جنین‌زایی ‌رویشی در اندام‌های مختلف نخود (cicer arietinum l.)

این مطالعه با هدف بررسی قابلیت جنین‌زایی‌رویشی اندام‌های برگ، اپی‌کوتیل و هیپوکوتیل دو رقم نخود "پیروز " و "کاکا " روی محیط‌کشت پایۀ موراشیگ و اسکوگ(ms) در شرایط تاریکی و روشنایی انجام شد. جهت ایجاد کالوس‌جنین‌زا، از محیط‌کشت ms حاوی تنظیم‌کننده‌های رشد، 2،4-دی‌کلرو استیک‌اسید (2,4-d) و نفتالین‌استیک‌اسید(naa) هر کدام در غلظت‌های 2، 3، 4 و 5 میلی‌گرم در لیتر و همچنین تیدیازورون(tdz) و پیکلورام در غلظت‌های 1، 5/1، 2و 5/2‌ میلی‌گرم در لیتر استفاده شد. صفات مورد‌مطالعه عبارت بودند از: کالوس‌زایی، جنین‌زایی، فراوانی جنین‌های کروی‌شکل، قلبی‌شکل و لپه‌ای و درصد جنین‌های نمو‌یافته در هر ریز‌نمونه. داده‌ها بر اساس روش آماری فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی تجزیه و تحلیل گردیدند. نتایج نشان‌داد اکسین‌ها نسبت به سیتوکنین‌ها روی کالوس‌زایی تاثیر بیشتری داشتند. بیشترین فراوانی جنین‌زایی در محیط‌کشت 2‌میلی‌گرم در لیتر 2,4-d از ریزنمونه هیپوکوتیل در رقم کاکا در شرایط تاریکی مداوم حاصل شد. برای توسعه و بلوغ جنین، کالوس‌های دارای جنین‌های کروی به محیط‌کشت پایۀ ms حاوی تنظیم‌کننده‌های رشد مختلف انتقال داده‌شدند. فراوانی جنین‌زایی و شرایط تاریکی بیش‌تر از شرایط نوری بود. بالاترین درصد توسعه جنین کروی به جنین قلبی و سپس به لپه‌ای از ریزنمونه برگ رقم کاکا در محیط‌کشت حاوی تنظیم‌کننده‌رشد 5/0‌میلی‌گرم در لیتر ba + 5/0‌میلی‌گرم در لیتر2,4-d حاصل شد. غلظت 2‌میلی‌گرم در لیتر 2,4-d در هر دو شرایط نوری و تاریکی بالاترین جنین‌زایی را ایجاد نمود و همراه با افزایش غلظت2,4-d فراوانی جنین‌زایی کاهش یافت.