بررسی امکان کاشت پاییزه نخود در شرایط آب و هوایی سراوان

در برخی مناطق‌ گرم و خشک، وجود فصل رشد مناسب در طول پاییز و زمستان و وقوع درجه‌حرارت بالا در بهار سبب گرایش به کشت نخود در پاییز شده است. بنابراین به‌منظور بررسی مقدماتی امکان کاشت پاییزه نخود (cicer arietinum l.) در شرایط آب و هوایی سراوان، آزمایشی در پاییز سال1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی سراوان به‌صورت کرت‌های خُردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. کرت های اصلی شامل سه تاریخ کاشت (20مهر، 11آبان و اول آذر) و کرت های فرعی شامل پنج ژنوتیپ نخود mcc488, mcc208, mcc258, mcc770, mcc361))‌ بودند. تاریخ کاشت تاثیر معنی‌داری بر عملکرد دانه، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، تعداد غلاف خالی، وزن100دانه، عملکرد زیستی، عملکرد اقتصادی و شاخص برداشت داشت و گیاهان کشت‌شده در 20مهر بیشترین عملکرد دانه را داشتند. اثر ژنوتیپ نیز بر کلیه صفات اندازه‌گیری‌شده معنی دار شد و ژنوتیپ mcc361 با میانگین عملکرد دانه 6/204‌گرم در مترمربع بیشترین عملکرد را دارا بود. اثر متقابل تاریخ کاشت و ژنوتیپ، معنی‌دار شد و بیشترین عملکرد دانه را ژنوتیپmcc361 در تاریخ کاشت اول (20مهر) با میانگین 255‌گرم در مترمربع و کمترین آن را ژنوتیپmcc770 در تاریخ کاشت سوم (اول آذر) با میانگین 55/17‌گرم در مترمربع داشتند. همبستگی مثبت و معنی‌داری بین عملکرد دانه با تعداد غلاف در بوته (**84/0r= )، تعداد دانه در بوته (**63/0r= )، عملکرد زیستی (**55/0r= ) و شاخص برداشت (**55/0r= ) مشاهده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که هرچند کاشت پاییزه نخود در منطقه سراوان موفقیت‌آمیز بوده است، ولی برای حصول نتایج مطمئن‌تر، تداوم این‌گونه آزمایش‌ها و بررسی دقیق‌تر واکنش ارقام نخود به کاشت‌های پاییزه توصیه می‌شود.