بررسی تنوع ژنتیکی، وراثت‌پذیری و پیشرفت ژنتیکی در ژنوتیپ‌های نخود تیپ کابلی

به‌منظور بررسی ذخایر توارثی نخود کابلی ایران تعداد 57 لاین نخود تیپ کابلی (cicer arietinum l.) انتخابی از آزمایشات قبلی طی دو سال زراعی 89-1388 و 90-1389 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج کشت و برای صفات مهم زراعی و مورفولوژیکی ارزیابی شدند. نتایج بیانگر تنوع قابل ملاحظه‌ای در بین نمونه‌ها بود. در تجزیه واریانس مرکب، بین میانگین سال‌ها و نمونه‌ها تفاوت معنی‌دار وجود داشت. معنی‌دار بودن اثر متقابل نمونه × سال برای صفات نشان‌دهنده واکنش متفاوت نمونه‌ها در سال‌های مختلف بود. در تجزیه به مختصات اصلی، چهار مولفه اول حدود 85 درصد از کل تغییرات داده‌ها را توجیه نمودند. مولفه اول با توجیه 59 درصد از تغییرات با صفات عادت رشد، کرک بوته، گل و غلاف در گل آذین، رنگ دانه، نقاط سیاه دانه، بافت پوسته مرتبط بود. صفات طول گلدهی، گل و غلاف در بوته، تعداد غلاف بوته، تعداد دانه غلاف به‌ترتیب دارای تنوع ژنتیکی (ضریب تغییرات ژنتیکی) برابر با 58/21، 88/24، 51/52، 01/27 بودند. وراثت‌پذیری این صفات به‌ترتیب برابر با 49/93، 67/66، 72/94، 86/82 بود. انتخاب مستقیم برای صفات یاد شده موجب افزایش عملکرد دانه در نخود تیپ کابلی می‌گردد.