بهینه‌سازی کاربرد علف‌کش‌های خاک مصرف جهت کنترل علف‌های هرز در کشت مستقیم نخود (cicer arietinum l.) دیم با استفاده از روش اختلاط هم‌زمان با کاشت

امکان کاربرد علف ‌کش‌ های غیر انتخابی در کشت مستقیم نخود، طی سال زراعی 1399- 1398 در استان ‌های اردبیل و زنجان مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب کرت‌ های خرد شده نواری با طرح پایه بلوک ‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کاربرد علف ‌کش (در 11 سطح، به‌عنوان تیمار عمودی شامل: کاربرد تری‌ فلورالین (ترفلان، ec 48%)، متری ‌بیوزین (سنکور، wp 70%)، پندی‌ متالین (استامپ، ec 33%)، ایمازتاپیر (پرسوئیت، sl 10%)، اکسی‌ فلورفن (گل، ec 24%)، تری ‌فلورالین و پندی ‌متالین و ایمازتاپیر در ترکیب با فن.دس.اتو (فن‌ د مدیفام + دس ‌مدیفام + اتوفومزیت (بتانال ‌پراگرس‌ اُ اف، ec 27.4%)) و شاهدهای وجین و عدم کنترل علف ‌های هرز) و شیوه اختلاط علف ‌کش با خاک (به‌عنوان تیمار افقی شامل کاربرد کولتیواتور + بذرکار و اختلاط علف کش صرفاً توسط بذرکار) بودند. بر اساس نتایج این آزمایش، شیوه اختلاط علف‌کش‌ ها با خاک تاثیری بر تراکم و وزن خشک علف ‌های هرز و همچنین وزن خشک نخود نداشت و از این جهت، اضافه شدن عملیات کولتیواتور به‌دلیل لزوم کاهش هزینه‌ ها توصیه نمی ‌شود. نتایج بررسی تیمارهای علف ‌کشی نشان داد که کاربرد تری ‌فلورالین (در دو منطقه اردبیل با 90 و زنجان با 79 درصد کنترل) و متری‌ بیوزین (در دو منطقه اردبیل با 92 و زنجان با 71 درصد کنترل) به‌صورت اختلاط هم زمان با کاشت، با حداقل آسیب به نخود، برای کنترل علف ‌های هرز توصیه می شوند. در منطقه اردبیل، دو علف ‌کش ایمازتاپیر و اکسی ‌فلورفن نیز به‌ترتیب با 97 و 96 درصد، کنترل مطلوبی روی علف ‌های هرز داشتند. عملکرد دانه نخود نیز در تیمار اکسی ‌فلورفن و تری ‌فلورالین + فن.دس.اتو در اردبیل و زنجان (به‌ترتیب با میانگین 1071 و 814 کیلوگرم در هکتار) در بیشترین مقدار بود.

potential optimization of soil-applied herbicides in rainfed chickpea (cicer arietinum l.) through incorporation via the sowing system

introductionweeds are one of the most problematic factors in chickpea production systems and chemical control of weeds is limited in iran because of registered selective herbicides for this crop are not available for farmers. in this situation, optimizing of herbicide application (especially soil-applied herbicides) is one way that can help farmers to combat with weeds. incorporated by sowing (ibs) is one of the best way for optimizing of non-selective soil herbicides application in crops. the purpose of this experiment is to investigate the possibility application of non-selective soil-applied herbicides in directed planting of chickpea via ibs. material and methodsapplication possibility of non-selective herbicides in directed sowing of chickpea was evaluated in ardabil and zanjan in 2020. the treatments were arranged in a strip plot experiment with randomized complete block design and 3 replications. the vertical factor was herbicide application (including: trifluralin, metribuzin, pendimethalin, imazethapyr, and their combination with (phenmedipham+desmedipham+ethofumesate), and also oxyfluorfen and weedy and weed free controls. horizontal factor was incorporated by sowing (ibs) methods (including: incorporate by seed planter and cultivator+seed planter). seed germination of chickpea, weed density and biomass and chickpea grain yield were evaluated 30 days after herbicide application and in the end of chickpea growth. results and discussionibs methods did not have a significant impact on weed and chickpea density and biomass. therefore, the use of a cultivator before seed planting is only recommended when the seedbed is inadequately prepared or if pre-planting weed control has not been effectively executed. in contrast, herbicides had significant effects on weeds population and chickpea in experimental locations. in ardabil, pendimetalin and pendimetalin + (phenmedipham + desmedipham + ethofumesate) were the only treatments that had low efficacy on weeds (with 48.9 and 51.7 % weed biomass reduction respectively) and other treatments had no significant difference in 30 days after herbicides application. in the end of growing season, the highest weeds biomass reduction (in compared with control) were recorded in trifluralin, metribuzin and imazethapyr in combination with (phenmedipham + desmedipham + ethofumesate) and oxyfluorfen (with 84, 83, 80 and 70 of control (%) respectively). in zanjan, single application of trifluralin and metribuzin and their combination with (phenmedipham + desmedipham + ethofumesate) and combination of imazethapyr with (phenmedipham + desmedipham + ethofumesate) had the highest weed control with 79, 71, 78.6 and 75.5 % respectively. in contrast with ardabil, the lowest weed control efficacy was recorded in oxyfluorfen plots (22.4%). grain yield of chickpea was also high in trifluralin + (phenmedipham + desmedipham + ethofumesate) and was low in imazethapyr in zanjan and ardabil. conclusionsapplication of soil herbicides (including: metribuzin and trifluralin) in chickpea is possible only if, farmers use them just before sowing and incorporate the herbicides into the seedbed during the sowing process.