شناسایی ژنوتیپ‌های مناسب لوبیا در شرایط تنش کم‌آبی برای کاشت در منطقه آذربایجان

به منظور بررسی واکنش ژنوتیپ‌های لوبیا نسبت به تنش کم‌آبی و شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل آزمایشی در منطقه آذرشهر استان آذربایجان‌شرقی در سال1390 اجرا گردید. تعداد 9ژنوتیپ لوبیا متعلق به سه گروه لوبیاقرمز، سفید و چیتی در دو شرایط آبیاری مطلوب و تنش کم‌آبی بر اساس طرح بلوک کامل تصادفی مورد مقایسه قرار گرفتند. آبیاری در شرایط مطلوب و تنش کم‌آبی به‌ترتیب پس از 70 و 100‌میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک کلاس a اعمال شد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، تنش خشکی به‌‎طور متوسط منجر به کاهش عملکرد دانه به میزان 47‌درصد شد. واکنش ژنوتیپ‌های لوبیا از نظر میزان کاهش عملکرد دانه تحت شرایط تنش کم‌آبی متفاوت بود، به‌‎طوری‌که بیشترین و کمترین میزان کاهش به‌ترتیب در ژنوتیپ‌های لوبیاسفید و لوبیاچیتی مشاهده شد. در مواجهه با تنش کم‌آبی، ژنوتیپ‌های لوبیاچیتی از عملکرد بیشتری نسبت به سایر لوبیاها برخوردار بودند. در مقایسات گروهی نیز برتری ژنوتیپ‌های لوبیاچیتی نسبت به ژنوتیپ‌های لوبیاسفید و قرمز در هر دو شرایط آبیاری مطلوب و تنش کم‌آبی از نظر عملکرد دانه معنی‌دار بود. در میان شاخص‌های اندازه‌گیری‌شده، شاخص‌های میانگین هندسی (gmp)، تحمل تنش (sti) و میانگین حسابی (mp) نسبت به سایر شاخص‌ها برای شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل مناسب‌تر بودند. در بین ژنوتیپ‌های لوبیاچیتی، ژنوتیپ go140 مناسبت‌ترین ژنوتیپ برای کشت لوبیا در منطقه آذربایجان شناسایی ‌شد.