شناسایی شاخص‌های موثر در رشد ژنوتیپ‌های نخود تحت تنش خشکی و پس از تنش

به‌منظور شناسایی شاخص‌های موثر در میزان تحمل به تنش و حفظ رشد پس از تنش در ژنوتیپ‌های نخود، آزمایشی با یک ژنوتیپ کاندید متحمل به خشکی mcc392 و یک رقم معرفی‌شده به‌عنوان متحمل به خشکی بین‌المللی mcc877 و یک ژنوتیپ کاندید حساس به خشکی شامل mcc68 در دو تیمار تنش خشکی (25درصد ظرفیت زراعی) و بدون تنش (ظرفیت زراعی) در اتاقک رشد در شرایط کنترل‌شده به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تنش به‌مدت 9روز در مرحله گلدهی اعمال گردید و سپس گیاهان به اندازه ظرفیت زراعی آبیاری شدند. میزان عملکرد فتوسیستم іі، اسیمیلاسیون co2 ، مقاومت روزنه‌ای، ضریب پایداری غشاء، تعرق، محتوای نسبی آب برگ، پتانسیل آب برگ و صفات مورفولوژیکی ریشه و اندام هوایی ژنوتیپ‌ها در مراحل قبل از اعمال تنش، 24 و 48 ساعت پس از تنش و سپس 24 ساعت پس از آبیاری (ترمیم) مورد سنجش و ارزیابی قرارگرفت. در بررسی میزان بهبود رشد در مرحله ترمیم مشخص شد که ژنوتیپ متحمل mcc877، بیشترین میزان کارآیی مصرف آب و کمترین میزان تعرق را در مرحله ترمیم نسبت به دو ژنوتیپ دیگر داشت. بر اساس این نتایج می توان گفت که حفظ ضریب پایداری غشاء، کاهش تعرق و افزایش کارآیی مصرف آب در افزایش توانایی گیاهان جهت مقابله با تنش و همچنین فراهم‌نمودن شرایط رشد گیاه پس از اتمام تنش، نقش موثری خواهند داشت. علاوه برآن، ژنوتیپ‌های متحمل (mcc392 و mcc877) که از کاهش شدید عملکرد فتوسنتزی در شرایط تنش جلوگیری نمودند و قادر به انجام اسیمیلاسیون co2 در حد مطلوب بودند، پس از اتمام تنش نیز از توانایی بالاتری جهت برگشت به شرایط رشد عادی برخوردار بودند.