روایت‌شناسی ساختارگرا و مطالعات میان‌رشته‌ای

مقاله حاضر با تحلیل نسبت روایت‌شناسی ساختارگرا و مطالعات میان‌رشته‌ای، در پی پاسخ دادن به این پرسش‌ها است که چه عواملی در روی‌آوری روایت‌شناسی به میان‌رشتگی موثر بوده است و اصولاً این چرخش را باید برآمده از امکانی در روایت دانست یا ضرورتی روش‌شناختی؟ حرکت به‌سوی میان‌رشتگی را نه‌تنها در گرایش‌های جدید روایت‌شناسی بلکه در تغییرات روی‌داده در نظریه‌های روایت‌شناسان ساختارگرا نیز می‌توان پی گرفت. ازاین‌رو نوشتار حاضر، ریشه‌های این حرکت را در انتقادات و اصلاحات انجام‌شده بر مهم‌ترین نظریه‌های این حوزه تا اوایل دهه 1970 پی خواهد گرفت. با دنبال کردن سیر نظریه‌های روایت‌شناسان ساختارگرا می‌توان شاهد نوعی گسست آرام از ایده استقلال و خودبسندگی ادبیات و تمایل به سایر رشته‌ها برای تحلیل روایت بود. موثرترین عوامل این تغییرات عبارتند از: توجه به نقش مولفه‌های فرهنگی؛ و فرآیند خوانش (حضور خواننده) در درک ساختار روایی. این ملاحظات، نتایجی را برای روایت‌شناسی به‌همراه داشته است. نخست اینکه اهداف کلان روایت‌شناسی را از بررسی ویژگی‌های متنی به بررسی فرآیند خوانش و درک روایت تغییر داد، و دوم اینکه پای رشته‌ها و حوزه‌های مرتبط با فرهنگ و مطالعات ذهن را نیز به روایت‌شناسی گشود.

Structural Narratology and Interdisciplinary Studies

The aim of this paper is to investigate the relationship between structural narratology and interdisciplinary studies. We will try to answer two main questions: What factors have been effective in narratology’s orientation toward interdisciplinary studies? Is this tendency the result of a possibility in narration or a methodological necessity? The movement of narratology to interdisciplinary is observable not only in new narratological tendencies but also in changes in structural theories. Therefore, this article will trace the roots of this tendency in the revises and critiques of these theories until 1970s. By tracing these changes it can be realized that the theories of structural narrotology have broken with idea of independence and selfsufficiency of literature and embraced other disciplines. The main factors in these changes are: attention to cultural elements and reading process in the perception of narrative structure. These considerations have been accompanied by some results first, the main targets of narratology changed from investigating textual properties to reading and understanding the narration process second, some disciplines and fields related to culture and mind studies found their way into narratology.