الگوسازی فرانظری پارادایم برساخت‌گرایی- تفسیری در تبیین مسائل محیط‌زیست

محیط‌زیست، حوزه‌ای میان‌رشته‌ای است که مطالعه آن بینشی تلفیقی می‌طلبد. بسیاری از اندیشمندان این حوزه برای مطالعه مسائل محیط‌زیست، رویکرد برساخت‌گرایی را به کار می‌گیرند. چرا که این نظریه به نقش عوامل اجتماعی در کنار عوامل فنی و اکولوژیکی در تبیین مسائل محیط‌زیستی تاکید دارد. هدف مقاله حاضر این است که با رویکردی فرانظری، به مطالعه پارادایم برساخت‌گرایی- تفسیری و تعیین قضایای شناختی آن و همچنین ارائه الگویی برای مطالعه برساخت مسائل محیط‌زیست بپردازد. این مقاله در بستری نظری، با کمک روش فرانظری و ابزار فرانظریه‌پردازی ریتزر، در جهت نیل به اهداف مذکور انجام شده است. یافته‌های حاصل از مطالعه سیر تحول فکری پارادایم برساخت‌گرایی، در اندیشه‌های کلاسیک و معاصر نشان می‌دهد، مبانی فلسفی این پارادایم در اندیشه فیلسوفانی قرار دارد که به مطالعه برهمکنش ابژه‌ها و سوژه‌ها تاکید دارند. این مکتب در جامعه‌شناسی برهمکنش‌ها و زمینه‌های اجتماعی آن را مطالعه می‌کند. اندیشمندان حوزه جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی و به‌طور خاص مسائل محیط‌زیست، دیدگاه برساخت‌گرایی را برای مطالعه کشف، ظهور و موفقیت طرح مسائل محیط‌زیستی به کار می‌گیرند. با تشکیل مکاتب مطلق و متنی در برساخت‌گرایی، این رویکرد از ذهن‌گرایی محض، به سمت توجه به عوامل عینی و ذهنی روی می‌آورد. بنابراین همچون بسیاری از متفکران دیگر، صاحب بینش تلفیقی شده و به ترکیب سطوح چندگانه واقعیت‌های اجتماعی مورد اشاره ریتزر، می‌پردازند. سطوح واقعیت‌های محیط‌زیستی در اندیشه برساخت‌گرا، ارتباط و همپوشانی دارند. در مطالعات اجتماعی باید به ترکیب این قضایا توجه شود. نتایج مقاله حاضر، ارتباط و تعامل قضایای محیط‌زیستی را در الگوی پارادایمی سطوح عمده واقعیت‌های محیط‌زیستی، در نظریه برساختی تفسیری مسائل محیط‌زیست نشان می‌دهد.

the transtheoretical modeling of the constructivist-interpretative paradigm in explaining the environmental issues

as an interdisciplinary subject, the study of the environment requires an integrated approach. as a matter of fact, a number of thinkers in this field have used the constructivist approach to study the environmental issues because this emphasizes the role of social factors along with technical and ecological ones in explaining them. with a transtheroretical approach, the aim of the present article is to study the constructivist-interpretative paradigm and determine its cognitive aspects as well as provide a model to study the environmental issues. the paper uses ritzer’s meta-theorizing as a tool to achieve the aforementioned goals. the findings of the study of the intellectual evolution of the constructivism paradigm in classical and contemporary thoughts show that the philosophical foundation of this paradigm is intertwined in the thought of philosophers who emphasize the study of interactions between objects and subjects. this school of sociology is based on the theories of schutz, weber, heidegger, berger and luckmann, who studied interactions and social contexts. in the sociological domain, for social issues, specifically environment, thinkers such as spector and kitsuse, loseke, hannigan, and yearley used the constructivist perspective to study the discovery, emergence and success of these issues. with the formation of absolute and textual schools in constructivism, this approach turns from pure subjectivism to simply objective and subjective factors. as such, many other thinkers with an integrated insight pointed to multiple levels of social realities as mentioned by ritzer. the results show that the connection and interaction of environmental issues at principal levels of the paradigmatic model of environmental realities in the constructivist-interpretive theory.