چالش‌های حقوقی حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی در پرتو تعهدات بین‌المللی دولت‌ها در کنترل بیماری‌های واگیر؛ مطالعهٔ موردی کووید-19

بیماری کووید19 اقتصاد جهانی را با چالش‌هایی، از جمله در حوزه سرمایه‌گذاری، مواجه ساخته است. دولت‌‌ها به موجب حقوق بین‌الملل موظف به حفظ سلامت و امنیت شهروندان هستند، اما وضع تدابیر حمایت از سلامت عمومی در کنترل بیماری‌‌ها منجر به ورود خسارات متعدد به فعالیت‌های اقتصادی سرمایه‌گذاران می‌گردد. عمده دولت‌‌ها در دوران امر بین حمایت از سلامت عمومی و سرمایه‌گذاری خارجی، اولی را انتخاب کرده و تدابیر ضروری و فوری اتخاذ نموده‌اند. این مقاله با ماهیت کیفی و با رویکرد توصیفی ‌‌تحلیلی به دنبال پاسخ به این سوال بوده که در جریان همه‌گیری، و به‌تبع آن، وضع قوانین بهداشتی و اعلام وضعیت‌ اضطراری، تکلیف سرمایه‌گذاری‌های خارجی که متحمل خسارت شده‌اند چیست و چگونه تدابیر دولت‌‌ها قابلیت توجیه دارد؟ پس از ارائه مقدمه‌ای از این بحران اقتصادی، این موضوع در سه بخش 1) تعهدات بین‌المللی در کنترل بیماری‌های واگیر؛ 2) ابعاد حقوقی سرمایه‌گذاری خارجی؛ و 3) چالش‌های حل‌و‌فصل اختلافات مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. این نتیجه حاصل شد که دولت‌‌ها موظف به کنترل و مقابله با بیماری‌های واگیر بوده و از این‌رو مطابق مقررات بین‌المللی سلامت، اعلام وضعیت اضطراری و دیگر محدودیت‌‌ها نه‌‌تنها توجیه‌پذیر، بلکه تعهدی بین‌المللی و قابل رسیدگی است. از طرفی سیل دعاوی سرمایه‌گذاری علیه دولت‌های میزبان از تهدیدات جدی قلمداد می‌گردد. فارغ از عدم قطعیت فعلی، که ناشی از فقدان احکام صادر شده از سوی مراجع بین‌المللی در این خصوص می‌باشد، مجموعه موافقت‌نامه‌های سرمایه‌گذاری، حقوق بین‌الملل عرفی و قواعد مسئولیت بین‌المللی دولت‌‌ها از جمله مولفه‌‌هایی هستند که مبنای تصمیمات محاکم در جریان این دعاوی خواهد بود.

Legal challenges to the protection of foreign investment in light of states’ international commitment to control the outbreak of infectious diseases; A case study on Covid-19

Covid19 has encountered the global economy with numerous challenges, including foreign investments. States are obliged under international law for the health and security of their citizens. However, measures taken to secure public health in the face of a disease outbreak have caused many losses to investment activities. Governments are tossed up between the protection of public health and foreign investment, and they often choose the former and adopt necessary measures. Through a descriptiveanalytical method, this article tends to answer the key question that “what are the legal aspects of foreign investments that have suffered losses, and how all these measures adopted by states are legally justified?”. Therefore, after an introduction to the crisis, in three chapters, the States’ international commitment to control infectious diseases, legal dimensions of foreign investment, and the legal challenges of dispute resolution are analyzed. Finally, it is concluded that the States are committed to controlling the spread of infectious diseases under the international health regulations and the core human rights instruments. Therefore, declaring a state of emergency and other restrictions are not only justifiable but also the part of an international commitment. However, these measures expose foreign investments to unprecedented damages. The overflow of the investment claims is considered a serious threat to the receiving States. Considering the present uncertainty, due to the lack of recorded judgments by international courts and tribunals on this issue, IIAs, customary international law, and the rules of responsibility of States will eventually shape the foundations of the decisions of authorities.