زنجیره ارزش تحقیق و توسعه در نظام ملی نوآوری

فرایندهای اصلیِ اقتصاد دانش‌بنیان، عبارت‌اند از تولید، توزیع، انتقال، و کاربرد دانش. با گسترش روزافزون علم و دانش، و توسعۀ محدودۀ به‌کارگیری آن، تحقیق و توسعه، کلیدی‌ترین رمز موفقیت صنایع در عصر حاضر به‌شمار می‌آید. مقالۀ حاضر، به‌گونه‌ای میان‌رشته‌ای در پی بررسی راهکارهای توسعۀ دانش برای به­کارگیری در صنعت است، و با توجه به قابلیت به‌کارگیریِ مستقیم نتایج آن در فرایند ایجاد و شکل‌گیری زنجیرۀ ارزش تحقیق و توسعه در نظام ملی نوآوری، کاربردی به‌شمار می‌آید. ماهیتِ پژوهش، اکتشافی و هدفِ آن، شناسایی عناصر موثر بر روند شکل‌گیری زنجیرۀ ارزش تحقیق و توسعه در نظام نوآوری، با نتایجِ عینی و مشخص است. جامعۀ آماری پژوهش، 30 نفر از خبرگان نظام ملی نوآوری هستند که به‌گونه‌ای هدفمند و قضاوتی، انتخاب شده‌اند. نتایج حاصل از اجرای مراحل سه‌گانۀ روش دلفی نشان می‌دهد که از مجموع 162 سنجۀ شناسایی‌شده در مراحل مطالعات کتابخانه‌ای، سرانجام 89 سنجه در قالب 10 سازه، با اجماع‌نظر نخبگانی به تایید نهایی رسیده‌اند؛ الگوی ترسیم‌شده، برای ساختار «زنجیرۀ تحقیق و توسعه» مبتنی‌بر رویکردی فرایندی و نتیجه‌گرا است و مراحل انجام تحقیق و توسعه در صنعت، در قالب پنج گام، دسته‌بندی و در هر گام، دو مرحله و در هر مرحله  نیز ‌متناسب با ماهیت آن‌ تعدادی زیرمرحله درنظر گرفته شده‌ است.