تحلیل جامعه شناختی ساختارهای اجتماعی میدان آموزش؛ مورد مطالعه، میدان آموزش ایران

مقالۀ حاضر سعی در تبیین این مسئله دارد که عاملان اجتماعی میدان آموزش از چه اندازه حجم و ترکیب سرمایۀ فرهنگی و اقتصادی برخوردار هستند؟ بر اساس حجم و ترکیب سرمایۀ تحت تملک عاملان اجتماعی، ساختار میدان آموزش را چگونه می توان ترسیم کرد؟ و درنهایت اینکه ساختار میدان آموزش به لحاظ همگونی و ناهمگونی چگونه است؟ بدین منظور چارچوب مفهومی پژوهش بر اساس نظریات بوردیو تدوین شده است. برای گردآوری و تحلیل داده ها از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه بهره گرفته شد. جامعۀ آماری مورد مطالعه در روش پیمایش عبارت بود از معلمان و دانش آموزان شهر مشهد که با استفاده از روشنمونه گیری خوشه بندی و فرمول کوکران 360 معلم و 390 دانش آموز به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج تحقیق نشان می دهد که به طور کلی میزان سرمایۀ فرهنگی و اقتصادی معلمان و دانش آموزان پایین تر از سطح متوسط قرار دارد. نتایج تحلیل ساختار نیز بیانگر آن است که ساختار میدان آموزش از پنج طبقۀ متفاوت تشکیل شده است که این طبقات عبارت اند از: طبقۀ بالا، متوسط بالا، متوسط متوسط، متوسط پایین و پایین. نتایج توصیفی این طبقات نشان می دهد بیش از 00 درصد جمعیت در طبقات متوسط قرار دارند. درنتیجه، نوعی همگونی نسبی بین طبقات در میدان آموزش وجود دارد و این همگونی نسبی نشان می دهد رابطۀ رقابتی در ساختار میدان آموزش بسیار ضعیف است.

Sociological Analysis on Social Structures of the Education Field; Case Study of Education field in Iran

This article attempts to explain the extent to which social actors in the field of education have the size and composition of cultural and economic capital? How can the structure of the training field be drawn based on the size and composition of capital under the ownership of social actors? And finally, what is the structure of the field of education in terms of coherence and heterogeneity? Consequently, the conceptual framework of the research was developed based on Bourdieu’s ideas. Data gathering and analysis was done by survey method and questionnaire tool. The statistical population of the study was a survey of the teachers and students of Mashhad who were selected by using cluster sampling method and Cochran formula from 360 teachers and 390 students. The results of the research indicate that, in general, the amount of cultural and economic capital of teachers and students is lower than the average level. Structural analysis results also indicate that the training field structure consists of five different classes, which are: upper, medium to high, medium to medium, medium to low, and low. The descriptive results of these classes indicate that more than 70% of the population is in the middle class. This result shows that there is a kind of relative homogeneity between classes in the field of education, and this relative homogeneity indicates the weak competitive relationship in the structure of the training field.