کاربرد بازاریابی اجتماعی در مدیریت بهینۀ مصرف آب

مدیریت درست الگوی مصرف منابع آب یکی از زیرساخت‌های اصلی توسعۀ پایدار در بخش انرژی است. خشکسالی، افزایش جمعیت، صنعتی‌شدن جامعه و گسترش شهرنشینی از عواملی است که منجر به بحران منابع آب در کشور شده است. در این راستا، بازاریابی اجتماعی نقش موثری در اصلاح الگوی مصرف در بخش انرژی، به‌ویژه مصرف منابع آب، دارد. در این مقاله، به‌منظور تعیین و چگونگی ارتباط عوامل موثر در بازاریابی اجتماعی و نقش آن در تغییر داوطلبانۀ نحوۀ مصرف آب و مدیریت اثربخش، از 115 تن از خبرگان و کارشناسان مطلع در حوزۀ منابع آب به‌عنوان جامعۀ آماری، در مورد عوامل مرتبط با الگوی مصرف در قالب پرسشنامه نظرخواهی شد. بر اساس تجزیه و تحلیل‌های به‌دست‌آمده، با استفاده از روش تحلیل عامل اکتشافی سه متغیر مکنون منطبق بر بازاریابی اجتماعی، شامل مناطق بحرانی (مکان)، تغییر رفتار مصرف (محصول) و فرهنگ‌سازی (ترفیع)، شناسایی شد. سپس با بهره‌گیری از الگو‌سازی معادلات ساختاری، ثابت شد که مولفۀ تغییر رفتار تحت تاثیر دو عامل فرهنگ و مکان است و در نهایت، بر اساس رتبه‌بندی به روش تاپسیس فازی،  عامل مکان با ضریب 0.644 به‌عنوان تاثیرگذارترین عامل بازاریابی اجتماعی در مدیریت منابع آب تعیین شد. این الگو می‌تواند در راستای سیاست‌گذاری‌های آمایشی و برنامه‌ریزی‌های بلندمدت راهکاری برای پشتیبانی از تصمیم‌گیری‌های مدیران در بخش مدیریت منابع آب به‌منظور تغییر الگوی مصرف باشد.

Application of social marketing in water management optimization

Proper management of water resource patterns is considered as one of the main infrastructure for sustainable development in the energy sector. Drought, population growth, industrialization and urbanization are the factors that have contributed to the country’s water supply crisis. In this regard, social marketing has an effective role in reforming the pattern of consumption in the energy sector, especially in the consumption of water resources. In this research, in order to determine the relationship between effective factors in social marketing and its role in voluntarily changing water of consumption and effective management, from 115 knowledgeable experts in the field of water resources as a statistical society, asked about the factors that associated the pattern of consumption in form of a questionnaire. Based on the analysis, it was found that three factors of social marketing (location, product and culture) have a significant relationship, and then by ranking the social marketing factors with fuzzy TOPSIS method, the factor of location as the most important factor was obtained (0.644).