تحلیل محیط زیست گرایانه سناریوی بحران آب و خشکسالی بر مبنای تئوری رفتار برنامه ریزی شده آجزن از دیدگاه کشاورزان شهرستان ایلام

هدف اصلی این مقالۀ کیفی که به شیوۀ پدیدارشناسی انجام شده است، تحلیل محیط‌زیست‌گرایانۀ بحران آب و خشکسالی برمبنای نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده آجزن، از دیدگاه کشاورزان شهرستان ایلام است. الگوی به‌کاررفته برای تحلیل نگرش رفتاری در این پژوهش، رفتار برنامه‌ریزی‌شدۀ آجزن بوده است. در این مطالعه از تلفیق دانش روان‌شناسی، مردم‌شناسی و دانش فنی کشاورزی (رویکرد میان‌رشته‌ای) استفاده ‌شده است. جامعۀ مورد مطالعه، کشاورزان شهرستان ایلام که بیشترین خشکسالی را در سال‌های اخیر تجربه کرده‌اند کارشناسان مسائل آبیاری اداره ‌کل جهاد کشاورزی شهرستان ایلام‌، و کارشناسان مدیریت بحران استان بوده‌اند. افراد مطلع از طریق روش‌ گلوله‌برفی شناسایی شدند. داده‌های پژوهش به روش مصاحبه عمیق و مشاهده مستقیم جمع‌آوری، و براساس الگوی کلابزی تجزیه‌و‌تحلیل شده‌اند. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که کشاورزان، روش‌هایی سنتی و بومی مانند تغییر الگوی کشت، ذخیره علوفه، تغییر زمان کاشت، تنوع معیشت، و ترمیم جوی‌های آب را به‌جهت سازگاری با خشکسالی و چرای مزارع ‌خشک‌شده، خرید ‌آب از همسایگان، کاهش تعداد دام‌ها، و قطع درختان، به‌منظور مقابله با خشکی به‌کار می‌گیرند. نتایج به‌دست‌آمده از جامعۀ کارشناسان نشان می‌دهد که آنان اقداماتی ‌را در سه مرحلۀ پیش از وقوع بحران (مدیریت تلفیقی منابع آب و ظرفیت‌سازی نهادی)، در حین وقوع بحران (حمایت‌گری هدفمند و برنامه‌ریزی سیستمی) و پس از وقوع بحران (توسعه کشاورزی و معیشت پایدار) انجام داده‌اند.

Proenvironmental analysis of the water and drought scenario based on the theory of planned behavior of Ajzen from the viewpoint of farmers in Ilam County

The main purpose of this qualitative study carried out in a phenomenological manner was to pro environmental analysis of the water and drought crisis scenario based on the theory of planned behavior of Ajzen from the view point of farmers in Ilam County. The theory of planned behavior was used to analyze Behavioral pattern. The study used a combination of psychology, anthropology sciences and technical knowledge of agriculture. The studied population of current research was framers who have faced with the most droughts in recent years and irrigation experts of office of jihad Agriculture of Ilam Township and crisis management experts of Ilam Governorship. Subjects were identified through snowball method. The data were collected using indepth interviews and direct observation and were analyzed based on the clabzi pattern. The results showed that farmers employ indigenous ways such as changing crop patterns, feed store, changing the time of planting, livelihood diversification, restoration of waterways for the adaptation to drought and grazing dry farms, buying water from neighbors, reduce livestock, cut down the trees in order to cope with drought. The results of the experts population indicated that experts are doing actions in three phases before the crisis (integrated management of water resources and institutional capacity building), during the crisis (targeted support and planning system) and after the crisis (agricultural development and sustainable livelihoods).