ارزیابی کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در بهینه‌سازی مصرف آب کشاورزی با رویکرد سیستمی نرم

وابستگی بخش کشاورزی به آب، غیرقابل‌انکار است. در عصر حاضر که عصر اطلاعات و ارتباطات نام دارد، با توجه به رشد فزاینده جمعیت و محدودیت منابع آب، بهره‌گیری از دانش و فناوری‌های نوین اطلاعات و ارتباطات برای تامین غذای مردم، امری ضروری است. این مقاله با رویکردی میان‌رشته‌ای و با نگاهی به علوم کشاورزی، فناوری اطلاعات، مدیریت، و جغرافیا، نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات را در بهینه‌سازی مصرف آب کشاورزی با بهره‌گیری از روش‌ «سیستم‌های نرم» که از روش‌های تفکر سیستمی در علم مدیریت است، تحلیل کرده است. مسئله آب مصرفی در کشاورزی، دارای پیچیدگی ساختاری بوده و ذی‌نفعان مختلف، دیدگاه‌های متفاوتی درباره آن دارند؛ ازاین‌رو جزء مسائل نرم به‌شمار می‌آید. در این مقاله به این پرسش اساسی پاسخ داده شده است که ict از چه راهی و با چه سازوکاری می‌تواند به اصلاح الگوی آب مصرفی در کشاورزی کمک کند. جامعه آماری پژوهش، همه بهره‌برداران حوضه آبریز گاوخونی (145381n=) است و تعداد نمونه با فرمول کوکران برابر با 383 کشاورز برآورد شد. اطلاعات با استفاده از پرسش‌نامه، گردآوری، و دیدگاه‌های موجود و نظرات ذی‌نفعان مسئله با انجام مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با متخصصان و مسئولان سازمان‌های مربوطه، شناسایی شدند. نتایج بیانگر این بود که از دیدگاه ذی‌نفعان، ایجاد یک سامانه آبیاری می‌تواند از طریق اطلاع‌رسانی به کشاورزان و کمک به آن‌ها در تصمیم‌گیری‌های مربوط به آبیاری، در میزان مصرف آب توسط کشاورزان، اثرگذار باشد. بی‌تردید راه‌اندازی چنین سامانه‌ای نیازمند هماهنگی بین دستگاه‌های ذی‌ربط و آموزش و فرهنگ‌سازی بین مخاطبان اصلی است.

Evaluate the usage of information and communication technology in agricultural water use optimization using soft system approach

The dependence of the agricultural sector to water input is undeniable. In the era of information and communication, due to population growth and limited water resources, it is essential to employee information and communication technologies in order to provide food for people. This interdisciplinary article, considering Agricultural, Information Technology, Management and Geography sciences; has tried to analyze the role of ICT in agricultural water use optimization using soft system approach that is the methodology of systematic thinking approach in management science. The issue of water use in agriculture has structural complexity, and the different stakeholders, have different views on it. Therefore, it is considered a soft issue. In this study, the basic question is answered that ICT through what mechanism could help to refine the pattern of water use in agriculture. The population of the study was all the farmers located in the Gavkhooni zone (N =145381) and a number of statistical sample was estimated at 383 using Cochran's formula. Using questionnaire required information was collected. Also, using semistructured interviews with experts and officials of relevant agencies, stakeholders' views on the issue were identified. In the end, some suggestions for how to use ICT to solve this problem are presented. The results showed that from the viewpoints of stakeholders, an irrigation system through notification to farmers can help them in decisionmaking related to irrigation and can be effective in the amount of water use by farmers. Of course, setting up such a system demands of coordination between the concerned authorities and training the primary consumers.