جنگ جهانی علیه تروریسم از منظر حقوق بین الملل بشر‌دوستانه

یکی از شاخص‌های مهم جنگ‌های امروزی ورود نهادهای غیر‌دولتی و فروملی، در نتیجه ساختار نامتوازن مخاصمات است. طی دهه های اخیر، تحت تاثیر پیشرفت‌های سریع فن‌آوری‌های تولید سلاح، شاهد افزایش فاصله طرفین درگیری از لحاظ ظرفیت‌های نظامی، بر هم خوردن توازن قوا و تقسیم آنها به طرف قوی وضعیف بوده‌ایم که پیامد طبیعی چنین وضعیتی، ابداع شیوه های جنگی نامتقارن ، بدون ساختار و مبتنی بر کاربرد ابزار و شیوه های نامتعارفی چون توسل به اقدامات تروریستی بوده‌است. ظهور شیوه های مذکور باعث کشیده شدن دامنه درگیری نظامی به جوامع شهروندی و کاهش پایبندی طرفین مخاصمه به اصول اساسی حقوق بشردوستانه بین المللی به عنوان یگانه ابزار حقوقی حفظ جان افراد و اموال غیرنظامی در برابر آثار سوء حملات نظامی گردیده است. از آن گذشته تغییر ماهیت جنگ های امروزی و رفتن به سوی درگیری های غیردولتی با اهداف قومی، مذهبی و هویت طلبانه توسعه میدان نبرد و ورود افراد غیرنظامی به عنوان جنگجو را بدنبال داشته که مرز تشخیص بین نظامیان و افراد غیرنظامی را تا حد زیادی تیره و تار می نماید. در نهایت نبود اجماع بین المللی در خصوص تعریف تروریسم و مصادیق آن، برخورد سیاسی کشورها و بعضا استفاده ابزاری آنها از گروه های تروریستی، انحصار اعمال اصول حقوق بشردوستانه بر وضعیت های جنگی در حالی که بخشی از اقدامات تروریستی خارج از صحنه نبرد روی می دهد و... از عواملی هستند که چالش مذکور را تشدید نموده است. این مقاله سعی دارد با در نظر داشتن روش تحقیق تبیینی، ضمن شناسایی و شفاف سازی چالش های جدی اعمالمقررات حقوق بشردوستانه بر این عرصه، وضعیت حقوقی اعضای گروههای تروریستی در جنگ جهانی علیه تروریسم را بررسی و به سوالات مطروحه این حوزه پاسخ دهد.

the ambiguities of international humanitarian law application on world war against terrorism

the entry of non-governmental emtities is one of the important indicators of contemporary wars that causes unbalanced structure of conflicts. in recent decades, rapid advances in weapons technology increased the gap between the warring parties in terms of military capabilities, the upsetting of the balance of power and divided them into strong and weak. as a result we have witnessed the innovation of asymmetric, non-structured war methods based on unconventional using ofarmed tools and tactics, such as resorting to terrorist acts. the emergence of these methods has expanded the scope of military conflict to civil society and reduced the complience of the parties to basic principles of international humanitarian law as the only legal means to protect the lives of civilians and propert against military attacks. in the nature of today’s wars and the shift to non-governmental conflicts with ethnic, religious and identity goals has led to the development of the battlefield and the entry of civilians as fighters, which has greatly blurred the line between military and civilian. finally, the lack of international consensus on the definition of terrorism and its examples, the political approach of countries and sometimes,hiring of terrorist groups, the monopoly of the application of humanitarian law principles on war situations while some terrorist acts take place outside the battlefield. .. are some of the factors that have intensified this challenge.