بررسی آرا مفسران قرآن در بازشناسی مفهوم «دابه الارض»

آیه شریفه ?... اخرَجنا لَهُم دابهً مِن الارض تُکَلِّمُهُم اَنَّ الناسَ کانُوا بِآیاتِنا لایُوقِنونَ?(نمل/82) بسیار پرسش برانگیز، و از جمله آیاتی است که معرکه آرای مفسران است. نوشتار حاضر بر آن است که تبیین نماید این آیه حاکی از وقوع چه رخدادی است، و آیا غرض از آن انذار و دعوت است و یا گواهی و شهادت در دادگاه عدل الهی؛ و منظور از «دابه» انسان است یا غیر انسان، و تکلم او چگونه تکلمی است و مخاطبان او چه کسانی هستند. در پایان بر این اعتقاد تاکید شده است که اصل خروج «دابه الارض» از جمله وعده‌های الهی و تحقق‌پذیر است، اما کیفیت آن رازناک است و خداوند آن را در لفافه بیان کرده، و مفسران نیز با بهره‌گیری از روایات و قراین، هر کدام دیدگاه‌هایی را در این زمینه بیان کرده‌اند.