حکم فقهی ممتنعین زکات از منظر آیات و روایات

زﻛﺎت ﻣﺎل از واﺟﺒﺎت دﻳﻦ اﺳﻼم اﺳﺖ که در آیات متعددی از قرآن به آن اشاره شده است. در زمان پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع)، امتناع از پرداخت زکات مذموم بوده و تعزیراتی برای این جرم منظور می‏شده است. فقها نیز به استناد آیات و روایات در مورد ممتنعین زکات، فتوا بر مذمت داده و احکامی برای آنان صادر کرده‏اند. پژوهش حاضر که به شیوه توصیفی و تحلیلی تدوین یافته است، پس از مفهوم‌شناسی و بررسی آثار، احکام و تعزیر ممتنعین زکات، در پی پاسخ به این سوالات است که در آیات و روایات چه تعزیراتی برای ممتنع زکات بیان شده و امکان بهره‌وری از آیات و روایات در عصر حاضر چگونه است. یافته‎های حاصل از این پژوهش، نشان می‎دهد، مشهور فقها به تعزیر ممتنع زکات معتقدند و گرچه در فقه برای وی، مجازات تعیین شده است، اما به نظر می‎رسد ترک واجب شرعی به استناد برخی روایات و قاعده درء، قابل تعزیر نیست و از نظر قانونی نیز جرم محسوب نمی‎شود و برای آن مجازاتی تعیین نشده است.

the jurisprudential ruling of abstaining from paying zakat according to narrations and the qur’anic verses

paying one’s income zakat is one of obligatory duties to which many qur’anic verses have referred. in the prophet’s and the imams’ times, abstaining from paying zakat has been considered despicable and some ta’zir punishments have been inflicted for such a crime. referring the traditions and qur’anic verses, the jurisprudents have also reprehended those who abstain from paying zakat and the majority of them have issued ta’zir punishments rulings for zakat paying abstainers. however, the jurisprudents have given some ta’zir punishments rulings for those who abstain from paying zakat referring to verses and traditions. deploying a descriptive analytical research method, the present research is to analyze the concepts and to review the related literature about the rulings and its related punishments for the abstainers of zakat payment. the researchers attempt to know that what ta’zir punishments have been inflicted for zakat paying abstainers according to traditions and verses of the qur’an. likewise, it is of paramount significance for the researchers to know how to apply and modernize these traditions and verses for zakat paying abstainers. the findings of this research reveal that the majority of jurisprudents believe in the ta’zir punishments of zakat paying abstainers. although the related ta’zir punishments is specified in jurisprudence for such a crime, it seems that abstaining from paying zakat is not punishable according to traditions and the qur’anic verses and is not regarded as a crime in civil law; therefore, no punishment is mentioned in the civil law for that.