قرآن‌پردازی نسل دوم نوگرایان دینی ایران (با تاکید بر آراء و اندیشه‌های سید اسدالله خرقانی و شریعت سنگلجی)

نوگرایی دینی در ایران معاصر، از زمان پیدایش تاکنون چهار نسل متفاوت را تجربه کرده است: نسل اول از دوران مشروطه تا ابتدای دوره رضاشاه، نسل دوم در دوران پهلوی اول تا اوایل دهه 1330، نسل سوم از کودتای 28 مرداد 1332 تا انقلاب اسلامی، و نسل چهارم از دهه 1360 تاکنون. این مقاله که با روش کتابخانه­ای و به شیوه توصیفی تحلیلی سازماندهی شده، در پی پاسخ به این پرسش است که کدامیک از این چهار نسل تاثیر حیاتی و ویژه بر تداوم جریان نوگرایی دینی در ایران داشته است. یافته‌ها موید آن است که افکار نواندیشانه نسل اول، در همان دوران، با افول مشروطه به محاق رفت؛ اما نسل دوم که صبغه قرآن‌گرایی آن برجسته‌تر از سایر ویژگی‌های فکری‌اش بوده است، هرچند تکاپوهای نوآورانه آن به دلیل شرایط سیاسی حاکم در دوران رضاشاه چندان به بار ننشست، ولی راهی را به منظور تداوم مسیر نوگرایی دینی در ایران برای نسل سوم و چهارم گشود.

quranism of the second generation of iranian religious modernists emphasizing the views and ideas of seyyed assadollah kharghani and shariat sangalji

religious modernity in contemporary iran has experienced four different generations since its inception: the first generation from the constitutional period to the beginning of reza shah, the second generation from the first pahlavi period to the early 1330s, the third generation from the coup d’état of 28 august 1332 to the islamic revolution, and the fourth generation from the 1360s until now. this article, which is organized by library method and descriptiveanalytical method, seeks to answer the question of which of these four generations has had a vital and special impact on the continuation of religious modernity in iran. the findings confirm that the modernist ideas of the first generation, at the same time, came to an end with the decline of the constitution; but the second generation, whose qur’anic character was more prominent than its other intellectual features, although its innovative endeavors did not bear much fruit due to the political conditions prevailing during reza shah, opened the way for the third and fourth generations to continue the path of religious modernity in iran. in other words, the influence of the second generation of religious modernity is doubly important because it paved the way for religious modernity by relying on qur’anicism and led to the emergence of religious thought in the following decades.