مبانی علامه طباطبایی در انتخاب آیات نظیر در تفسیر صد آیه نخست سوره بقره

تفسیر قرآن به قرآن، که برآمده از سیره تفسیری پیشوایان دین است، در نگاه علامه طباطبایی دقیق‌ترین راه رسیدن به مفاهیم و مقاصد قرآنی است. به کار بستن این شیوه، نیازمند سازوکار مناسب و توجه به مبانی علمی و رعایت اصول و قواعدی برای انتخاب آیات همگون در شرح و تفسیر است. در این پژوهش با تمرکز بر صد آیه نخست سوره بقره در تفسیر المیزان‌ از رهگذر تحلیل متن، به بررسی روابط میان آیات با نظایرشان پرداخته شده است. یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد که علامه برای 34 آیه در محدوده صد آیه نخست سوره بقره، آیات نظیر می‌آورد. در مجموع، ده مبنا برای انتخاب آیات نظیر از سوی علامه در محدوده تحقیق به دست آمد. از این میان، استفاده از سه مبنای مشابهت لفظی مفهومی تک‌واژه‌ای، مشابهت لفظی مفهومی بیش از یک واژه و مرجعیّت آیات غرر به ترتیب بیشترین فراوانی را دارد.

allamah tabatabai’s principles in choosing similar verses as in the interpretation of the first hundred verses of surah al-baqarah

in the view of allamah tabatabai, the interpretation of the qur’an to the qur’an, which is derived from the interpretive biography of religious leaders, is the most accurate way to reach the concepts and purposes of the qur’an. applying this method requires an appropriate mechanism and attention to scientific principles and observance of principles and rules for selecting homogeneous verses in description and interpretation.in this study, focusing on the first hundred verses of surah albaqarah in the interpretation of almizana through text analysis, the relationship between the verses and their counterparts has been studied. the findings of the present study show that allameh quotes similar verses for 34 verses within the first hundred verses of surah albaqarah. in total, ten bases for selecting similar verses were obtained by allameh in the scope of research. among these, the use of the three bases of verbalconceptual similarity of one word, verbalconceptual similarity of more than one word and authority of gharr verses are the most frequent, respectively.