بررسی درجات قتل عمد بر مبنای عنصر روانی با تاکید بر نصوص قرآنی

در نظام تقنینی ایران بر خلاف سایر نظام‌های حقوقی درجه بندی قتل به رسمیت شناخته نشده است. حال سوال مهم این است، چگونه‌ می‌توان‌ بین «معیار نوعی» که در «اقدام نوعاً موجب قتل بر دیگری» ملاک است با معیار‌ شخصی‌ که‌ در «آگاهی و توجه مرتکب» مبناست، جمع کرد؟ پاسخ آنکه از نظر مادی و خارجی، اقدام‌ مرتکب باید بر اساس معیار نوعی یعنی از دید «انسان متعارف» در غالب موارد موجب قتل بر‌ دیگری‌ شود نمی‌رسد و قتل غیر عمدی، اما از نظر رکن روانی، نیز باید احراز شود که مرتکب‌ نسبت‌ به این امر، آگاه و متوجه بوده است‌. در این مقاله ضمن تحلیل مفهوم شناسی قتل عمدی فقهی و کلاسیک به بررسی درجات آن با توجه به شدت قصد مجرمانه پرداختیم و به این نتیجه رسیدیم که نوع درجه بندی هم در میزان مجازات مرتکب موثر است و هم می‌تواند منطبق با اصول عدالت کیفری باشد.

Investigating the degrees of premeditated murder based on the psychological element with emphasis on Quranic texts

In Iranian legislative systems, unlike other legal systems, the classification of murder is not recognized. Now the important question is, how can combine the standard criterion that is the criterion in acting typically causing murder another with the personal criterion based on perpetrator awareness and attention? The answer is that materially and externally, the perpetrator’s action should not be based on a certain criterion, i.e, from the point of view of a normal person, in most cases, it leads to the murder of another, and unintentional murder, but also from a psychological point of view, should be found that he was aware of this. In this article, while analyzing the concept of jurisprudential and classical premeditated murder, we examined its degrees according to the severity of criminal intent and concluded that the type of grading is both effective in the amount of punishment and it can be in accordance with the principles of criminal justice.