معناشناسی نسخ در اندیشه سلفیان با تاکید بر آراء ابن‌تیمیه

مساله نسخ یکی از مسائل بسیار مهم در علوم قرآنی است که میان صاحبنظران در تعریف و مصادیق آن اختلافات فراوانی وجود دارد. قرآن مجید خود در چند آیه به وقوع نسخ در قرآن تصریح فرموده است(بقره/ 106؛ نحل/ 101؛ رعد/ 39). نوع مواجهه با مساله نسخ می‌تواند موجب پذیرش یا انکار حجیت ظاهری آیات فراوانی از قرآن باشد. جریان سلفی تکفیری فرقه‌ای منسوب به اهل سنت با گرایش و رویکردی خاص در تفسیر و علوم قرآنی برداشتی متفاوت‌تر از سایر فرق اسلامی در موضوع نسخ دارد. به نظر، این اختلاف خود یکی از عوامل شکل گیری فتنه‌ها، خونریزی‌ها و کشتن مسلمان‌ها در عصر حاضر است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و رویکرد اسنادی و نیز آگاهی از ضروت شناخت مبانی فکری جریان سلفی تکفیری به مطالعه و تحلیل نسخ در دیدگاه آنان می‌پردازد و در پایان به این نتیجه می‌رسد که سلفیان نسخ اصطلاحی را انکار می‌کنند و نسخ را در معنایی به کار می‌برند که شامل تخصیص، تقیید، مطلق، استثنا و... هم می‌شود. عدم توجه به این نکته می‌تواند موجب خطا در قضاوت‌های ما باشد.

The semantics of abrogation in Salafi thought emphasizing on the views of Ibn Taymiyyah

The issue of abrogation is one of the most important issues in the Quranic sciences that there are many differences between experts in its definition and examples. The Holy Qur’an itself has specified the occurrence of abrogation in the Qur’an in a few verses (Baqarah / 106; Nahl / 101; Ra’d / 39). The type of confrontation with the issue of abrogation can lead to the acceptance or denial of the apparent authority of many verses of the Qur’an. The SalafiTakfiri party of Sunni with a special tendency and approach in interpretation and Quranic sciences has a different interpretation of other Islamic parties on the subject of abrogation. It seems that this difference is one of the causes of sedition, bloodshed and killing of Muslims in the present era. This article studies and analyzes the abrogation in their view with descriptiveanalytical method and documentary approach as well as the knowledge of the necessity of recognizing the intellectual principles of the SalafiTakfiri movement and apply abrogation to include assignment, restriction, absolute, exception, and so on. Failure to pay attention to this point can lead to errors in our judgments.